روابط ساختاري ادراكات والديني، نيازهاي بنيادين رواني و فرسودگي تحصيلي در دانشجويان علوم پزشكي

Structural Relationships between Perceptions of Parents, Basic Psychological Needs and Academic Burnout in Medical Students

مقدمه: فرسودگي تحصيلي با خستگي ناشي از الزامات مربوط به مطالعه، حس و نگرش بدبينانه نسبت به مطالب درسي، احساس پيشرفت ضعيف در مسائل تحصيلي، كاهش احساس شايستگي و برخي از نشانگان افسردگي مشخص شده و مي‌تواند از عوامل درون فردي و بافتي تأثير پذيرد. پژوهش حاضر با هدف بررسي روابط ساختاري اداركات والديني با فرسودگي تحصيلي دانشجويان با نقش واسطه‌اي نيازهاي بنيادين روانشناختي در چارچوب نظريه خودتعيين‌گري انجام شد. روش‌ها: در اين پژوهش توصيفي- همبستگي، جامعه آماري را دانشجويان دوره كارشناسي دانشگاه علوم پزشكي مشهد در سال تحصيلي 97-96 تشكيل دادند. از اين جامعه آماري تعداد 400 نفر با روش نمونه‌گيري تصادفي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. داده‌ها از طريق مقياس‌ ادراكات والديني رابينز (Robbins)، مقياس ارضاي نيازهاي بنيادين عمومي گانيه (Gagné) و فرم زمينه‌يابي دانشجويان پرسشنامه فرسودگي تحصيلي مسلش (Maslach) گردآوري شد. براي تجزيه‌ و تحليل داده‌ها از شاخص‌هاي توصيفي و مدل‌سازي معادلات ساختاري بهره گرفته شد. تجزيه‌ و تحليل داده‌ها با نرم‌افزار آماري AMOS-24 انجام شد. نتايج: ادراكات از فرزندپروري مادر و پدر به واسطه نيازهاي بنيادين روان‌شناختي بر فرسودگي تحصيلي دانشجويان اثرغيرمستقيم و معناداري نشان داد(01/0≥P). مدل مسير نيز از برازش مطلوبي برخوردار بوده (61/2=c2/df، 0/91=AGFI، 0/95=GFI، 0/96=CFI، 0/93=NFI، 0/94=TLI،0/06=RMSEA) و مي‌تواند 54 درصد از واريانس فرسودگي تحصيلي دانشجويان را تبيين كند. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش حاضر به نظر مي‌رسد فراهم كردن محيط خانوادگي توأم با حمايت والدين، برقراري روابط گرم و صميمي و داشتن انتظارات متناسب با توانمندي‌هاي فرزندان، به ارضاي نيازهاي بنيادين روان‌شناختي و در نهايت ارتقاي سازگاري‌هاي تحصيلي آنان كمك مي‌كند.

Introduction: Academic burnout characterized by fatigue due to study requirements, pessimistic feelings, and attitudes toward subjects, poor academic achievement, decreased competence, and some depressive symptoms and can influenced by individual and contextual factors. The purpose of this study was to examine the structural relationships between perceptions of parents, basic psychological needs and academic burnout about students within the framework of self-determination theory. Methods: In this descriptive-correlational study, the population consisted of undergraduate students of Mashhad University of Medical Sciences in the academic year 2017-2018. From this population, 400 individuals selected by multistage random sampling. Data collected through Robbins`s perception of parents scale, Gagné` s Basic Needs satisfaction General Scale, and Maslach` s Burnout Inventory-Student Survey. Descriptive indices and Structural Equation Modeling was used for data analysis. Descriptive indices and structural equation modeling was used for data analysis. Data were analyzed using SPSS.25 and AMOS.24 . Results: The results showed that perceptions of maternal and paternal parenting due to their basic psychological needs had an indirect and significant effect on students' academic burnout (P≥0.01). The structural model also had a good fit (2/df=2.61; AGFI=0.91; GFI=0.95; CFI=0.96; NFI=0.93; TLI=0.94; RMSEA=0.06) and it can explain 54% of students' academic burnout variance. Conclusion: Based on the findings of this study, it seems that providing a family-friendly environment with parental support, establishing warm and intimate relationships and having expectations appropriate to the abilities of the children, will help to satisfy their basic psychological needs and ultimately promote their academic adjustments.