بررسي پديده هاي زماني منحني سنجه رسوب و مقايسه آن با چند روش آماري براي برآورد بار رسوب معلق (مطالعه موردي: حوضه آبخيز گاماسياب)

ماهيت متغير و پيچيده بار رسوب رودخانه­ ها باعث شده است كه برآورد ميزان رسوب وارده به مخازن و توليد رسوب دراز مدت، براي تعيين عمر سازه­ ها با مشكل رو به رو شود. كاربرد منحني­ هاي سنجه رسوب يكي از معمولي­ ترين روش ­هاي برآورد بار رسوبي معلق رودخانه­ هاست. صرف نظر از دقت اندازه گيري رسوب در نمونه­ برداري و سنجش غلظت نمونه ­ها و نيز اندازه­ گيري دبي متناظر آن و با توجه به تغييرات مكاني و زماني رسوب معلق در عمليات اصلاح و مديريت رودخانه، استخراج منحني­ هاي سنجه رسوب يكي از مهم­ترين منابع عمده خطا در برآورد رسوب مي باشند. از اين رو، ارائه منحني ­هاي پشتيبان زماني براي منحني سنجه رسوب كه بر اساس آن بتوان دقت و صحت رفتار زماني اين منحني را ارزيابي كرد، ضروري به نظر مي­رسد. لذا، در اين مطالعه، جهت بررسي تغييرات زماني منحني سنجه رسوب، منحني­هاي پشتيبان زماني منحني سنجه رسوب به­ منظور بررسي تغييرات شيب منحني و تغييرات ساليانه آن، معرفي شده ­اند. همچنين، در اين مطالعه، براي برآورد بار رسوب معلق، نتيجه حاصل از روش منحني سنجه رسوب با نتايج حاصل از چند روش آماري در سه ايستگاه هيدرومتري و رسوب سنجي در حوزه آبخيز گاماسياب، مورد مقايسه و ارزيابي قرار گرفت. نتايج حاصل از اعتبار سنجي مدل­ ها، نشان داد كه مدل سري زماني تابع انتقال، به ­دليل در نظر گرفتن پارامتر زمان، با مجموع مربعات خطاي 00003/0 تن در روز، 24/3 تن در روز و 92/5 تن در روز، به ­ترتيب در ايستگاه ­هاي سنگ سوراخ، وسج و مرويل، در مقايسه با ساير مدل­ هاي به­ كار رفته در اين مطالعه، از عملكرد بالاتري برخوردار است.

The variable and complex nature of the sediment load of rivers has led to problem in estimation of sediment entering the reservoirs and the production of long term sediment, for determining the lifetime of the structures encounter. Application of sediment rating curves is one of the most common methods for estimating the suspended sediment load of rivers. Regardless of the accuracy of sediment measurement in sampling and measuring the concentration of samples and also measuring the corresponding discharge and with due attention to the spatial and temporal changes of suspended sediment in river management and reform operations, the providing of sediment rating curves is one of the most important resources of error for estimating sediment. Therefore, providing time backup curves for sediment rating curves is necessary for evaluation of accuracy and precision of sediment rating curves. So, in this research are presented time backup curves for sediment rating curves for investigating temporal variations of the sediment rating curve are applied for considering slope changes of curve and annual changes of it too. Also, this research compared the results of the sediment rating curve method with the results of some statistical methods for estimating the suspended sediment load in three hydrometric stations in Gamasiab watershed. The results of validations showed that transfer function model take into account time parameter with SSE 0.00003 ton/day, 3.24 ton/day, 5.92 ton/day, respectively for stations: Sang-Surakh, Vasaj and Marvil has high precision in the forecasting and moreover it presents confidently unbiased forecasts for the future.