تعيين نُرم‌هاي دريس و تشخيص كمبود عناصر غذايي در درختان پسته (Pistacia vera L) رقم اوحدي

Determination of DRIS norms and nutrients deficiency diagnosis in Owhadi cultivar of pistachio (Pistacia vera L.) trees

تغذيه متعادل يكي از مسائل مهم در جهت بهبود كيفيت و افزايش عملكرد درختان پسته مي‌باشد. روش تلفيقي تشخيص و توصيه كودي (دريس) با در نظر گرفتن تعادل عناصر غذايي در گياه و امكان استفاده از نُرم‌‌هاي به‌دست آمده در هر زمان از فصل رشد و نيز ثابت بودن اين نُرم‌‌ها براي عوامل موردنظر در بانك اطلاعاتي، روش مناسبي براي بررسي مسائل تغذيه‌اي درختان پسته مي‌باشد. براي تعيين نُرم‌‌هاي دريس بيش از 3000 نمونه برگ از باغ‌هاي مختلف مناطق پسته‌كاري استان كرمان تهيه شد. نمونه‌هاي برگ از شاخه‌هاي بدون محصول در اواخر تير و اوائل مرداد هر سال تهيه و عناصر غذايي نيتروژن، فسفر، پتاسيم، كلسيم، منيزيم، آهن، روي، منگنز، مس و بور در آن‌ها اندازه‌گيري شد. با استفاده از شكل‌هاي بيان انتخاب شده بر اساس بزرگ‌ترين نسبت واريانس جامعه عملكرد پايين به جامعه عملكرد بالا با مرز 2000 كيلوگرم در هكتار، نُرم‌‌هاي دريس تعيين شدند. براساس نُرم‌‌هاي دريس تعيين شده، روابط مربوط به شاخص‌هاي دريس ارائه گرديد. با استفاده از اين شاخص‌ها مي‌توان اولويت كمبود عناصر غذايي برگ پسته را مشخص نمود. اولويت كمبود ده عنصر غذايي براي هر يك از باغ‌هاي پسته متعلق به جامعه عملكرد پايين مشخص شد و به طور كلي ترتيب نياز عناصر غذايي در مناطق پسته‌كاري استان كرمان به‌صورتMn>Zn>K>Fe>N>Cu>P>Ca>B>Mg تعيين گرديد. به‌طوري‌كه به نظر مي‌رسد بيشتر باغ‌هاي پسته مناطق ياد شده از نظر عناصر منگنز، روي، پتاسيم، آهن و نيتروژن دچار كمبود هستند. درصد كمتري از باغ‌هاي پسته دچار كمبود عناصر فسفر، مس و كلسيم بوده و بيشتر آن‌ها زيادبود عناصر بور و منيزيم را نشان مي‌دهند. بالا بودن شاخص تعادل عناصر غذايي (NBI) در جامعه عملكرد پايين نيز نشان‌دهنده عدم تعادل تغذيه‌اي در مناطق مورد مطالعه مي‌باشد. Mn>Zn>K>Fe>N>Cu>P>Ca>B>Mg تعيين گرديد. به‌طوري‌كه به نظر مي‌رسد بيشتر باغ‌هاي پسته مناطق ياد شده از نظر عناصر منگنز، روي، پتاسيم، آهن و نيتروژن دچار كمبود هستند. درصد كمتري از باغ‌هاي پسته دچار كمبود عناصر فسفر، مس و كلسيم بوده و بيشتر آن‌ها زيادبود عناصر بور و منيزيم را نشان مي‌دهند. بالا بودن شاخص تعادل عناصر غذايي (NBI) در جامعه عملكرد پايين نيز نشان‌دهنده عدم تعادل تغذيه‌اي در مناطق مورد مطالعه مي‌باشد.

Nutrients have a great effect on quantity and quality of pistachio. Considering that Diagnosis and Recommendation Integrated System (DRIS) uses the nutritional balancing concept or relationship among nutrients, usage for the over growth stage and equal effect in different varieties and climates, it is postulated that this method might be more precise than other methods in the detection of nutritional deficiencies or/and excesses in pistachio trees. More than 3000 leave samples from different orchards in pistachio growing area of Kerman province were selected to determining of DRIS norms. Ten nutrients were determined in the samples which were collected from non-fruit branches in July, including of nitrogen(N), phosphorous(P), potassium(K), calcium(Ca), magnesium(Mg), iron(Fe), zinc(Zn), manganese(Mn), copper(Cu) and boron(B) according to the conventional methods. DRIS norms were determined by selected nutritional rates based on greatest variance ratio of high-yielding and low-yielding population with 2000Kg/ha as discriminating border for low and high-yielding population. DRIS indexes were presented based on determined DRIS norms. These indexes can be defining priority of nutrients deficiency in pistachio leaf. Priority of ten nutrients was determined for each pistachio orchard with low yield and as totally nutrients requirement arrangement was as Mn>Zn>K>Fe>N>Cu>P>Ca>B>Mg in pistachio growing area of Kerman province. More pistachio orchards in this study had manganese, zinc, potassium, iron and nitrogen deficiency. High NBI in low-yielding population indicate unbalancing nutrients in study areas.