موانع و راهبردهاي ارائۀ خدمات كتابخانه‌هاي عمومي به گروه‌هاي قومي و اقليت‌ها در جوامع چندفرهنگي بر اساس تجربيات جهاني

The Barriers to Provision of Public Library Services to Ethnic and Minority Groups in Multicultural Societies Based on Global Experiences

هدف: اين مطالعه با مرور نظام‌مند متون پژوهشي در حوزۀ خدمات اطلاعاتي كتابخانه‌هاي عمومي به اقوام و اقليت‌ها، به تحليل وضعيت آن پژوهش‌ها از جنبه‌­هاي گوناگون مي‌­پردازد. بر اين اساس، موانع خدمت­دهي به اقوام و اقليت­‌ها و راهبردهاي رفع موانع مذكور بر اساس متون پژوهشي بررسي‌شده ارائه شده‌اند. روش: مطالعۀ حاضر ازنظر هدف كاربردي، و مبتني بر چارچوب مطالعه نظام‌مند پريسما انجام شده است. براي جمع‌آوري متون پژوهشي مرتبط در چند پايگاه‌ اطلاعاتي كليدواژه‌هاي تخصصي اين حوزه جست‌وجو صورت گرفت و تعداد 314 مدرك به زبان انگليسي شناسايي شد. با مطالعه و بررسي چكيدۀ منابع، موارد تكراري و يا غيرمرتبط با موضوع حذف شدند. درنهايت، با اعمال پالايش اوليه، معيارهاي ورود و خروج از مطالعه و كنترل توسط متخصصان، تعداد 40 متن پژوهشي انگليسي براي مرور نظام‌مند انتخاب شدند. اطلاعات به‌دست‌آمده، با تلخيص مطالب در قالب جدول و نمودار ارائه شده است. يافته‌­ها: مرور پژوهش‌­ها نشان داد كه اغلب پژوهش‌هاي مرتبط با ارائۀ خدمات به اقوام و اقليت‌ها در كتابخانه‌هاي عمومي به‌طور پراكنده صورت گرفته است و بيشتر آن‌ها در دنياي غرب و با استفاده از ابزارهاي متعدد و گردآوري داده از كاربران مورد پيمايش قرار گرفته است. درمجموع، 17 مانع در قالبِ موانع مربوط به مديريت كتابخانه، موانع ادراكي و ارتباطي، موانع مربوط به محيط خارجي و موانع مربوط به ماهيت اجتماع اقوام و اقليت‌ها دسته‌بندي شدند. در اين رابطه، 20 راهبرد ارائه‌شده و مصاديق اجراي آن نيز مورد توجه قرار گرفته است. در ميان اين راهبردها، استخدام كاركنان آشنا با فرهنگ و زبان اقوام و اقليت‌ها، و توسعۀ حرفه‌اي آن‌ها، مجموعه­‌سازي حساس به فرهنگ و بازاريابي و تبليغات كتابخانه‌هاي عمومي مهم‌ترين راهبردهاي موفقيت در ارائۀ خدمت كتابخانه­هاي عمومي در جامعۀ چندفرهنگي است. اصالت/ارزش: بررسي منابع اطلاعاتي داخلي و خارجي نشان داد تاكنون هيچ پژوهشي به مرور نظام‌­مند پژوهش‌هاي حوزۀ خدمات كتابخانه‌هاي عمومي در جوامع چندفرهنگي به اقوام و اقليت‌ها نپرداخته است. ازاين‌رو، مرور منابع علمي و پژوهشي منتشرشده براي داشتن ديدي جامع نسبت به خدمات كتابخانه‌اي در جوامع چندفرهنگي ضروري است.

Purpose: This study systematically reviews the original research works in the field of public library services to ethnic and minority groups from various aspects. According to this goal and based on the relevant literature, the barriers of library services to ethnic and minority groups as well as the strategies to address those barriers have been presented. Method: This is an applied research in terms of purpose which has been conducted based on the Prisma guidelines. To collect the relevant literature, subject keywords were searched into several known scientific databases, through which 314 documents in English were retrieved. By applying inclusion and exclusion criteria, all documents were examined, from whom repeated or irrelevant ones were omitted. Finally, 40 original research works were chosen for further analysis. Findings: The review of literature showed that most studies on the provision of public libraries services to ethnic and minority groups have been carried out in the Western world using various tools and users’ surveys. Totally 17 barriers were identified, which fall into 4 main categories including: “management-related Barriers”, “perceptual and communication barriers”, “environment-related barriers”, and “barriers related to the nature of minority communities”. To address these barriers, 20 strategies have been suggested in the reviewed research works. Recruitment of staff who are familiar with the culture and language of ethnic and minority groups, professional development of staff, developing collection which is culturally sensitive, and library marketing and publicity are the most important strategies to achieve success in providing services in a multicultural society. Originality/value: The review of internal and external information resources showed that no systematic review has already been conducted on the public library services to ethnic and minority groups in multicultural societies. Therefore, in order to have a general picture of the services offered in multicultural societies, a systematic review of original research works is essential, which the current research has embarked on.