نقش برنامه‌هاي آموزشي-ترويجي در مديريت ريسك گندم ‌كاران ديم استان كرمانشاه

Role of Extension Education programs in Risk Management of Rain-fed Wheat Growers in Kermanshah

كشاورزي بخش مهمي از اقتصاد جهان را تشكيل مي‌دهد. اين در حالي است كه فعاليت در اين بخش با ريسك‌هاي فراواني همراه بوده و مديريت آن نيازمند توجه جدي است. در همين راستا توجه به نقش برنامه‌هاي آموزشي-ترويجي و چگونگي واكنش كشاورزان در برابر انواع ريسك ها بسيار اهميت دارد. هدف اصلي اين پژوهش، ارائه مدل مديريت ريسك توليد گندم با تأكيد بر نقش برنامه‌هاي آموزشي-ترويجي به عنوان يكي از عامل‌هاي موثر در مديريت ريسك در بين توليدكنندگان گندم ديم استان كرمانشاه مي‌باشد. جامعه‌ي آماري تحقيق 83442 تن بود كه با استفاده از جدول كرجسي و مورگان و بهره‌گيري از نمونه‌گيري چند مرحله‌اي نسبت به انتخاب 383 تن از آنان اقدام شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه‌اي بود كه روايي محتوايي آن توسط گروهي از متخصصان و پايايي با محاسبه آلفاي كرونباخ تاييد شد (94/0≥ɑ≥73/0). در تجزيه و تحليل داده‌ها و به منظور مدل‌سازي از نرم‌افزارهاي SPSS و SmartPLS استفاده شد. يافته‌ها گوياي آن بود كه بين بهره‌مندي از برنامه‌هاي آموزشي-ترويجي و آگاهي از منبع‌هاي ريسك رابطه مثبت و معني‌داري وجود داشت. همچنين مدل‌ پيشنهادي با توجه به ضريب‌هاي تبيين متغيرهاي موجود در مدل، قادر به تبيين 50 درصد از تغييرها در مديريت ريسك بود. نتايج اين پژوهش، بينش جديدي به محققان، عامل‌هاي ترويج و كشاورزان ارائه مي‌دهد تا با گسترش سطح همكاري هاي خود، در طراحي راهبردهاي مناسب مديريت ريسك اقدام كنند.

Agriculture is considered an important sector in the world economy. However, this section is always associated with risk, implying the need for more attention to risk management. In this regard, it is important to consider the role of extension training programs and how farmers react to risk. The main purpose of this research was to present a risk management model with focusing on the role of extension training programs among rain-fed wheat producer in Kermanshah province (N=83442). The sample size was determined based on krejcie and Morgan table (n=383). This research has been done through a survey method and multistage sampling method was used to select 383 farmers. Questionnaire was main research instrument. The content validity of the questionnaire was confirmed by panel of experts and the reliability of different parts was approved with Cronbach,s alpha test (0.73 ≤ ɑ ≤ 0.94). The data were analyzed using SPSS and Smart PLS software. Results showed that the positive significant relationship between the awareness of risk sources and extension training programs. Also, the proposed model can explain 50% of changes in risk management. The results of this research provide useful insights for researchers, extension agents and farmers to develop appropriate risk management strategies by expanding the level of collaboration.