ارزيابي وضعيت كهنگي تراكتورها و توان تعميراتي در كشاورزي استان خوزستان به كمك AHP و GIS

Investigation of Aging Status of Tractors and Repair Power in Agriculture Khuzestan Province Using GIS and AHP

كهنه بودن تراكتورهاي كشاورزي يكي از بزرگترين چالش هاي پيش روي بخش كشاورزي ايران به شمار مي رود كه سبب كاهش سطح مكانيزاسيون مي گردد. در اين راستا در اين مطالعه وضعيت سن ناوگان تراكتوري و توان تعميراتي استان خوزستان بررسي شد. بدين منظور تراكتورهاي موجود به كمك نرم افزار ArcGIS در دو رده با عمر كمتر و بيشتر از 13سال پهنه بندي شدند. با توجه به بالا بودن تعداد تراكتورهاي فعال با عمر بيش از 20 سال پهنه بندي اين تراكتورها نيز در سطح استان انجام شد. ميزان ضريب كهنگي عمر تراكتورهاي هر شهرستان محاسبه شد و دلايل بهره برداري از تراكتورها با عمر كهنگي به كمك روش AHP مورد بررسي قرار گرفت. با استفاده از آنتروپي اطلاعات يك شاخص تركيبي تحت عنوان توان تعميراتي ارائه و شهرستان هاي استان بر مبناي آن رتبه بندي شدند. نتايج نشان دادند كه بيشترين تعداد تراكتورهاي با عمر بالاي 13 سال به نيمه شمالي استان و دو شهرستان اهواز و هنديجان تعلق دارد. بالاترين ضريب كهنگي به شهرستان باغملك تعلق داشت و از بين دلايل مورد بررسي، پايين بودن تمكن مالي كشاورزان بالاترين اولويت را در به كارگيري تراكتورهاي با عمر بالاي 13 سال توسط كشاورزان داشت. مقدار شاخص توان تعميراتي محاسبه شده نشان دهنده ضعيف بودن توان تعميراتي در استان مي باشد. بين ضريب كهنگي و توان تعميراتي رابطه اي مشاهده نشد و تنها با تعداد تعميركار به عنوان يكي از زيرمعيارهاي شاخص توان تعميراتي همبستگي منفي مشاهده شد.

Aging tractors is one of the biggest challenges facing the Iranian agricultural sector which reduces the level of mechanization level. In this regard, the aging status of tractor fleet and repair power of Khuzestan province was investigated. For this purpose, existing tractors were zoned in two categories less and more than 13 years old, using ArcGIS software. Due to the high number of active tractors with more than 20 years of life, these tractors were zoned across the province. Aging factor of tractors was calculated for each individual county and the reasons for using old tractors were investigated using AHP method. A combined index entitled repair power was designed using information entropy and the counties of Khuzestan province were ranked based on that. Results showed that the largest number of tractors with over 13 years of age belonged to Ahwaz and Hendijan counties. Highest aging factor belonged to Bagh-e Malek County. Low financial ability of farmers was identified as the most important reason for using tractors over 13 years of age. The value of calculated repair power index indicates weak repair power in Khuzestan province. There is no correlation between aging factor and repair power, but aging factor had negative correlation with the number of repairman, a criterion of repair power index.