پهنه بندي خطر زمين لغزش در آبخيز سد چراغ ويس كردستان با مدل هايIRAT و LNRF

Landslide Hazard Zoning at the Cheragh Veis Dam Watershed of Kurdestan Using the IRAT and LNRF Models

زمين‌لغزش يكي از مهم‌ترين عوامل فرسايش خاك و بلاي طبيعي است كه سالانه خسارت‌هاي جاني و مالي فراواني به كشور وارد مي­كند. از اين رو ­امروزه در بررسي ناپايداري دامنه‌ها به شاخص ­هاي ريخت‌زمين‌ساخت (مورفوتكتونيك) و مدل­ هاي پهنه­ بندي خطر زمين‌لغزش ­ها توجه مي‌شود. هدف از اين بررسي پهنه ­­بندي خطر زمين لغزش­ در حوضه آبخيز سد چراغ ويس كردستان با استفاده از مدل IRAT­­ و LNRF و مقايسه‌ي تطبيقي آن­ها با بهره­ گيري از جدول‌هاي متقاطع و ­شاخص­ هاي ارزيابي پهنه­ بندي خطر زمين‌لغزش است. نتايج ارزيابي شاخص ­هاي مدل­IRAT نشان مي ­دهد كه 77/77% از لغزش ­ها در طبقه‌ي شديد ‌زمين‌ساختي است، و در مدل LNRF 64/05%در ناحيه‌هايي است كه امكان آن شديد و منطبق بر زيرحوزه­­ هايي است كه بيش‌ترين تعداد و تراكم لغزش آن‌ها زياد است. بيش از 91/64% از مساحت كل لغزش­ها در محدوده‌ي خطر ناپايداري زياد و در فاصله‌ي كم‌تر از 1000 متر بوده است. تحليل روش جدول‌هاي متقاطع نشان مي ­دهد كه تطابق هر دو مدل پهنه ­بندي در ارزيابي طبقه‌ي متوسط خطر پذيرفتني است، ولي در طبقه‌ي خطر شديد به‌دليل هم‌خواني گسل­ ها با لغزش ­ها، مدلIRAT دقت بيش‌تري دارد. مقدار مجموع كيفيت در مدل LNRF ­به مقدار 2/16%­ نشان مي ­دهد كه عمل‌كرد مدل­ براي پهنه­ بندي خطر زمين­ لغزش در آبخيز سد چراغ‌ويس كردستان بهتر است. ­پيشنهاد مي­ شود كه هر تغيير كاربري زمين و برنامه ­ريزي براي بهره­ برداري از سيماي سرزمين حوضه سد با توجه به نقشه‌ي پهنه ­بندي خطر زمين‌لغزش انجام شود.

Landslide is one of the most important agents of soil erosion and occurrence of natural disasters that causes annualy damage in Iran. Morphotectonic indices and landslide hazard zonation models have been increasingly used in the study of slope instability. The purpose of this study was to assess the zoning of landslide hazard at the Chergh Veis Dam Watershed of Kurdestan using the IRAT (LNRF) model and comparative comparisons of them using the cross-sectional table technique and landslide hazard zonation assessment indicators. The results of the IRAT evaluation indicate that 77.77% of the landslides are in the tectonic category; however, using the LNRF model, 64.05% occur in areas with a very high potential that is consistent with the sub-basins with the highest number and large slip density. Moreover, more than 91.64% of the total area of landslides occur in high risk areas and within less than 1000 meters of each other. An analysis of the cross-sectional tables indicate that both zoning models occur in the middle class risk assessment with an acceptable compliance, but on the high risk side duo to the faults' alignment with landslides, the IRAT model is more accurate. The total quality indicators as the LNRF model, 2.16 % indicates that the model performance is better for zoning the landslide risk in the catchment area of the Kesht-e-Wis Dam. It is suggested that any land use change and planning to exploit the landform of the dam watershed be in accordance with the land risk mapping guidelines.