عنوان مقاله :
بررسي تغيير كاربري زمين در هور منصوريه و ارتباط آن با رخ‌دادهاي خشك‌سالي و گرد و غبار در كلانشهر اهواز
عنوان به زبان ديگر :
Land use Changes in the Mansouriyeh Wetland and its Relation with the Occurrence of Drought and Dust Formation in the Ahwaz Metropolis
پديد آورندگان :
درگاهيان، فاطمه سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه ي تحقيقات جنگل ها و مراتع كشور، تهران، ايران , تيموري، سارا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه ي تحقيقات جنگل ها و مراتع كشور، تهران، ايران , لطفي نسب اصل، سكينه سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه ي تحقيقات جنگل ها و مراتع كشور - بخش تحقيقات بيابان، تهران، ايران , رضوي زاده، سمانه سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه ي تحقيقات جنگل ها و مراتع كشور - بخش تحقيقات بيابان، تهران، ايران
كليدواژه :
تغيير كاربري زمين , ضريب تبيين , كانون گرد و غبار , هور منصوريه
چكيده فارسي :
هورها بخشي از اكوسيستم منطقه‌هاي نيمه خشك و خشك اند كه در زمان سيل پر از سيلاب، و در دوره‌ي خشك‌سالي به منبع توليد ريزگرد تبديل مي‌شود، و مديريت آن‌ها دشوار است. براي پايش ميزان تغيير سطح‌هاي آب‌دار، پوشيده‌ازگياه، و زمين‌هاي خشك و بي‌پوشش هور منصوريه در كانون مولد گردوغبار جنوب‌شرق اهواز محدوده‌ي هور در پرآبترين شرايط آن تعيين شد. داده هاي ماهواره يي لندست TM و ETM+ و OLI سالهاي 1988 تا 2017 در ماه ژوئن و دادههاي بارش سازمان هواشناسي كشور به‌كاربرده شد. سه مرحله‌ي پيش پردازش، پردازش و پس پردازش بر تصويرها انجام، و تصويرها با روش طبقه بندي نظارت‌شده به روش ماشين بردار پشتيبان (SVM) در نرم‌افزارENVI 5.3 در سه رده‌ي سطح‌هاي آبي، پوشش گياهي و زمين‌هاي خشك و بي‌پوشش طبقه بندي شد. تصويرهاي طبقه بندي‌شده در مرحله‌ي پس پردازش با واقعيت هاي زميني به‌دست‌آمده از بررسي هاي گوگل‌ارت مقايسه، و دقت طبقه بندي با دو شاخص دقت كلي و كاپا محاسبه شد. درصد مساحت هر يك از طبقه‌ها در محيط GIS محاسبه شد. آبخيز منتهي به هور منصوريه مشخص، شبكه‌ي بارش آن تهيه، و ميانگين بارش آن محاسبه شد. رخ‌داد خشك‌سالي و شدت آن بر اساس شاخص بارش معياري (SPI) محاسبه، و ارتباط آن با تغيير سطح خشكيده‌ي هور بررسي شد. همبستگي بين مساحت خشك‌شده‌ي هور منصوريه و شاخص SPI 0/7- و ضريب تعيين R2 آن تقريبا 0/6 برآورد شد، كه تغيير سطح خشكيده‌ي هور را متغير وابسته به متغير مستقل رخ‌داد خشك‌سالي تا 60% نشان مي‌دهد. مانده‌ي تغيير متغير وابسته احتمالاٌ مربوط به ساير عامل‌ها ازجمله بندهاي خاكي متعدد احداث‌شده براي هدف‌هاي مختلف ازجمله كشاورزي و ساختارهاي حفاري چاه هاي نفت منطقه در بالادست هور است. بررسي تغيير مساحت زمين‌هاي خشك و بي‌پوشش با رخ‌داد گردوغبارهاي داخلي نشان داد كه در10 سال اخير بيش از 80% مساحت هور خشك شده، و در برخي سالها 100% از مساحت آن به زمين‌هاي خشك و بي‌پوشش تبديل شده، و به علت شوري و ريزدانه بودن احتمالا بر توليد گردوغبار در كلانشهر اهواز موثر بوده است.
چكيده لاتين :
Wetlands are an integral part of the semi-arid and arid ecosystems, which are inundated during major floodings and are transformed into sources of particulate matter during drought. This phase of their life cycle is very disturbing as they affect breathing in downwind areas and result in many pulmonary diseases. Thus their management is very challenging. As the Mansuriyeh Wetland (MW) is transformed into a dust source when dry, and threatens the City of Ahvaz with dust storms in the lean years, and this is mainly caused by an eradication of the vegetative corer, it was decided to survey the area when the MW was brimmed with floodwater. This was achieved benefiting from the images collected by the Landsat TM, ETM+ and DLI during the June of 1988 through the same month in 2017, and the rainfall data provided by the National Meteorological Organization. Analysis of the information was carried out in three steps: preprocessing, preprocessing and post preprocessing using the support vector machine (SVM) along with the ENVIs software. Likewise the image were classificed into the inundated areas the land covered with vegetation, water and the bare land. Truthfulness of the image was validated through Google Earth employing the total accuracy and the kappa procedures. The percentage of the area covered by each class was determined through the GIS zooning. The area contributing water to the MW was determined as its watershed, the rain-gauging network was plotted on the maps, and the mean annual precipitation of the entire watershed was calculated and drought occurrence and its intensity were determined using the standard precipitation index (SPI): the R2 for this item was 0.6. Therefore, variation of the MW as a dependent variable is related to the drought as an independent variable. Thus drought is 60% responsible for dust formation. Other variables, namely numerous small earth banks, oil well drilling installation and agricultural activities may also contribute to dust formation. Variations in the extent of the bare area and its relationship with the dust formation indicated that 80% of the MW had dried during the previous10 years. Moreover, up to 100% of the area had been entirely without a vegetative cover in some of those years. Salinity of a fine- grained soil, also made it a potential source of dust storms that invaded the Ahvaz Metropolis.
عنوان نشريه :
پژوهشهاي آبخيزداري
