ارزيابي كارايي زيست‌محيطي صنايع انرژي بر: مدل غيرشعاعي برد تنظيم شده

Environmental Efficiency of Energy Intensive Industries in Iran: Range Adjusted Measure

انرژي از يك طرف به منزلۀ عامل محرك توسعه اقتصادي، اجتماعي تلقي مي‌شود و از سوي ديگر موجب توليد آلاينده‌ها مي‌گردد. طي سه دهه اخير احتراق سوخت‌هاي فسيلي بزر‌گ‌ترين عامل توليد انتشار گازهاي گلخانه‌اي بوده است. در اين ميان، كشور ايران نيز از اين قاعده مستثني نبوده و آمار وارقام بيانگر سير صعودي مصرف انرژي در سال‌هاي اخير و متعاقب آن ميزان انتشار گازهاي آلاينده مي‌باشد. يكي از بخش‌هاي عمده مصرف كننده انرژي در ايران، صنايع انرژي بر است. لذا با توجه به ميزان مصرف انرژي در بخش صنعت و انتشارآلاينده‌ها كارايي زيست‌ محيطي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. بر اساس اطلاعات آماري صنايع توليد ساير محصولات كاني غيرفلزي (كد 26 طبقه بندي ISIC)، توليد فلزات اساسي( كد 27 طبقه بندي ISIC) وتوليد محصولات شيميايي (كد24 طبقه بندي ISIC) از انرژي برترين بخش‌هاي صنعتي كشور محسوب مي‌شوند، لذا اين مطالعه به بررسي كارايي زيست ‌محيطي در اين گروه از صنايع طي سال‌هاي 92-1387 با استفاده از مدل غيرشعاعي برد تنظيم شده كه از مدل‌هاي مبتني بر اسلك‌ها از مدل‌هاي تحليل پوششي داده‌ها است و همچنين به تفكيك عوامل ناكارايي حاصل از ستانده مطلوب و نا مطلوب مي‌پردازد. نتايج نشان مي‌دهد كه صنايع توليد سيمان و آهك و گچ، آجر، ساير محصولات گلي و سراميكي غير نسوز ساختماني و ساير محصولات كاني غير فلزي طبقه‌بندي نشده از پايين‌ترين سطح كارايي برخوردارند. همچنين بيشترين ميزان پتانسيل كاهش انتشار co2 به ترتيب در صنايع سيمان و آهك و گچ، آجر، مواد شيميايي اساسي به‌جز كود و تركيبات ازت كود شيميايي و تركيبات ازت و سپس ساير صنايع مي‌باشد.

Within the last 3 decades, fossil fuels have been the largest source of greenhouse gas emissions. Energy intensive industries are the main energy-consuming sectors in Iran. Non-metallic mineral products, basic metals, and chemical products are considered to be the most energy intensive industries in Iran. this paper means to evaluate the environmental efficiency of industrial sector during 2008-2013, using RAM model, one of the slacks based model on DEA and also will separate the desirable and undesirable outputs. According to the results the least environmental efficiency belongs to producers of cement, lime, gypsum, brick, other non-flammable ceramic or crockery wares and non-metallic mineral products.Besides, sectors with the highest potential in reduction of co2 emmisions are listed as cement, lime, gypsum, brick, major chemicals expect for fertilizers and nitrogen compounds, fertilizers and nitrogen compounds and finally other industries.