يافته علمي: تجمع عناصر فلزي (مس، روي، سرب و نيكل) در بافت‌هاي عضله، كبد، كليه و آبشش ماهي انجك (Schizocypris altidorsalis) در چاه نيمه‌هاي سيستان

Survey of some metal elements (Cu, Zn, Ni, Pb) accumulation in muscle, liver, kidney and gill of Schizocypris altidorsalis in Chahnimeh reservoirs of Sistan

اين تحقيق به منظور مطالعه­ ي الگوي تجمع عناصر فلزي مس، روي، نيكل و سرب در بافت­هاي مختلف ماهي انجك Schizocypris altidorsalis در چاه نيمه­ هاي سيستان بود. بدين منظور40 عدد ماهي انجك (20 عدد در زمستان 1393 و 20 عدد در بهار 1394) به صورت تصادفي از چاه نيمه­ هاي سيستان تهيه گرديد. پس از تهيه نمونه­ ها، بافت­هاي كبد، كليه، عضله و آبشش هر يك از نمونه­ ها جداسازي شدند. پس از جداسازي بافت­ها و هضم توسط اسيد نيتريك غليظ، غلظت هر يك از فلزات بر حسب ميكروگرم بر گرم وزن خشك اندازه­ گيري شد. نتايج نشان داد كه ميزان تجمع در فصل زمستان براي فلزات مس، روي، سرب و نيكل در بافت عضله به ترتيب 39/1±01/43، 63/0±08/143، 53/0±01/8 و18/0±13/1 ميكروگرم بر گرم وزن خشك و در فصل بهار ميزان اين فلزات براي بافت عضله به ترتيب 50/1±90/42، 02/3±04/141، 56/1±07/7 و22/0±32/4 ميكروگرم بر گرم وزن خشك مي­باشد. در مجموع بيشترين مقادير عناصر مس و روي در بافت كبد و سرب و نيكل در بافت آبشش اندازه­ گيري شد. همچنين نتايج نشان داد ميزان تجمع عناصر فلزي مانند مس، روي و سرب در بافت عضله از حد مجاز استانداردهاي جهاني WHO, FAO بالاتر بوده ولي ميزان نيكل كمتر از استاندارد FDA مي باشد.

This research aims to study is the pattern of metal elements accumulation including copper, zinc, nickel and lead in the muscle, gills, liver and kidney of Schizocypris altidorsalis, in Chahnimeh reservoirs of Sistan. For this purpose, 40 samples were collected randomly from the population in winter and spring (20 samples each season). In the next phase of the research, muscle, gill, liver and kidney tissues of the samples were cut out for further study. Then, the concentrations of heavy metals were measured using atomic absorption. The samples were already prepared and treated by nitric acid of high concentration. The results of the study showed that concentrations of copper, zinc and nickel in muscle tissue in winter season were 43.01±1.39, 143.08±0.63, 8.01±0.53 and 1.13±0.18 µgr.gr-1 dry weight, respectively. Also these results in spring were 42.90±1.50, 141.04±3.02, 7.07±1.56 and 4.32±0.22 µgr.gr-1 dry weight respectively. Totally, the highest amount of copper and zinc elements in the liver tissue and lead and nickel elements were measured in gill tissue. Finally, the results of the current research showed that the concentrations of these metals in muscle tissues are higher than limits set by FAO and WHO standards. But, the concentration of nickel was lower than FDA standard.