نقد ترجمه اسماء خداوند

Assistant Professor of Linguistics, ‌ Shahid Beheshti University, Quran Miracle Research Institute.

فرآيند انتقال پيام از زبان مبدأ به زبان مقصد همواره امري دشوار بوده كه ميزان اين دشواري در برگردان متون مقدسي از جمله قرآن دو چندان مي­شود. با لحاظ كردن ماهيت امر ترجمه، از هيچ مترجم قرآني نمي ­توان انتظار داشت كه بازآفريني دقيقي از معنا و پيام اصلي قرآن به زبان­ هاي ديگر ارائه كند و درست به همين دليل از متخصصين حوزه ­هاي مختلف به ­ويژه ترجمه­­ پژوهان و زبان­ شناسان انتظار مي­ رود كه اين ايرادها و لغزش­ ها را شناسايي، بررسي و واكاوي كرده و راه ­هاي برون رفت از اين اشتباهات را ارائه دهند. يكي از ايراداتي كه در ترجمه ­هاي فارسي معاصر قرآن به چشم مي­ خورد، انتخاب برابر نهادهاي اسماء و صفات الهي است كه به كرات در متن قرآن به كار رفته­ اند. هدف پژوهش حاضر نيز شناسايي اين لغزشگاه ­ها است. به منظور انجام تحقيق حاضر، 10 مورد از ترجمه ­هاي معاصر قرآن كريم به صورت غيرگزينشي از نرم ­افزار نور انتخاب گرديد و ترجمه 15 مورد از اسماء و صفات الهي در آنها از منظر زبان­شناختي مورد بررسي قرار گرفت. شايان ذكر است به منظور افزايش ميزان اعتبار نتايج، صفاتي براي اين تحقيق برگزيده شد كه از بسامد تكرار بالايي برخوردار باشند. نتايج اين جستار نشان مي­ دهد كه بارزترين خطاهاي صورت گرفته در ترجمه اسماء و صفات الهي به زبان فارسي عبارت ­اند از: عدم رعايت يكساني و پيوستگي در ترجمه اسماء، عدم رعايت همگوني در ترجمه اسماء به­ كار رفته در آياتي با ساختارهاي نحوي و موضوعي مشابه، استفاده از معادل­ هاي دشوار و نامأنوس، ناديده انگاشتن بار عاطفي آيه در انتخاب معادل واژه، حذف و ترجمه ­نكردن واژه، عدم توجه به صورت­ هاي صرفي (ساختار واژگاني) و نحوي واژه در زبان عربي و نظاير آن.

The process of message transmitting from the source language to the target language is always difficult, and undoubtedly, translation difficulty level of sacred texts, such as the Quran, is twofold. Considering the nature of the translation, it is not expected of any Quran's translator to present exact re-creation of the meaning and message of the Quran in target language. Just because of that, different experts as linguists and translation critics should identify and examine mistakes and errors which translators of the Quran encounter, to propose a practical solution. One of the major problems in the Quran's Persian contemporary translations is to select an equivalent for divine names and attributes used frequently in the text of the Quran. This study aimed to identify these fallacies through a survey of ten Quran's contemporary translations chosen from Noor software database randomly. For this purpose, translation of 15 items of divine names and attributes were discussed from the linguistic point of view. In order to increase the validity of the results, names with a high frequency in text were selected. A close view of all the details shows that the most obvious mistakes made in the translation of the divine names and attributes in Persian are: lack of consistency; the non-observance of the consistency in translating the names in verses with similar syntactical and thematic structures; the use of difficult and obsolete equivalents; ignoring the emotional load of the verse in choosing the equivalent; word omission (ellipsis); not paying attention to the lexical and syntactical structure of the word in Arabic language and so on.