مطالعه اثر شوك مخارج دولت بر رشد اقتصادي در اقتصاد ايران و كشورهاي منتخب منا از طريق برآورد ضريب فزاينده مخارج دولت

Studying the Effect of Government Expenditure Shock on Economic Growth in Iran Economy and MENA Selected Countries through Estimation of Government expenditure Multiplier

در اين مقاله ابتدا اثر شوك مخارج دولت بر رشد اقتصادي در ايران (2016-1980) و كشورهاي منتخب منا (MENA) (2016-2000) با استفاده از مدل‌هاي VAR و PVAR مورد بررسي قرار مي‌گيرد. در ادامه با بهره‌گيري از توابع واكنش هر يك از مدل‌ها ضرايب فزاينده مخارج دولت نيز محاسبه شده و مورد مقايسه تطبيقي با يكديگر قرار مي‌گيرند. در پايان جهت تحليل بهتر و بررسي دقيق‌تر موضوع، اثر هريك از عوامل تعيين كننده ضريب فزاينده مخارج دولت در مدل‌هاي جداگانه‌اي براي ايران و كشورهاي منتخب منا مورد بررسي قرار مي‌گيرد. نتايج حاصل مطابق با ادبيات موضوع حاكي از آن است كه: اولاً ﺷﻮك مخارج دولت در كشورهاي منتخب منا و ايران همراستا با يكديگر منجر به افزايش نسبتاً شديد در رشد اقتصادي در هر يك خواهد شد. ثانياً طبق انتظار در كشورهاي در حال توسعه‌اي همچون كشورهاي منطقه منا به‌ويژه ايران ضرايب فزاينده مخارج دولت كوچك‌تر از يك و نزديك به صفر بدست آمد. به طوري‌كه ضريب فزاينده مخارج دولت در كوتاه‌مدت در كشورهاي منتخب منا بيشتر از ايران بوده، اما در بلندمدت ضريب فزاينده مخارج دولت ايران بزرگ‌تر مي‌باشد. ثالثاً باز بودن تجارت، بدهي‌هاي عمومي و نرخ پس‌انداز هم در منا و هم در ايران ضريب فزاينده مخارج دولت را كاهش، اما بيكاري و توسعه مالي باعث افزايش ضرايب فزاينده مي‌شوند كه بدهي عمومي بيشترين تأثير را بر ضريب فزاينده مخارج دولت ايران و باز بودن تجارت بيشترين تأثير را بر ضريب فزاينده كشورهاي منا دارد.

In this paper, firstly, the impact of government expenditure on economic growth in Iran (1980-2016) and MENA countries (2000-2016) is investigated using VAR and PVAR models. Further, the government expenditure multiplier are calculated and compared comparatively using the impulse response functions of each model. At the end, the effect of each factor is investigated determining the government expenditure multiplier in separate models for Iran and selected countries of the MENA for a better analysis and a closer investigation of the subject. According to the literature, results indicate that: First, the shock of government expenditure in MENA Selected Countries and Iran, together, led to a relatively strong increase in economic growth in each. Secondly, in developing countries such as the countries of MENA region, especially in Iran, governmentexpenditure multipliers were smaller than one and close to zero. As the government expenditure multiplier in MENA selected countries is more than Iran in short-term, but in the long run, the government expenditure in Iran is larger than MENA selected countries. Third, trade openness, public debt, and savings rates both in MENA and in Iran reduce the government expenditure multiplier, but unemployment and financial development increase the multiplier. Public debt has the most impact on the Iranian government expenditure multiplier and trade openness, which has the most impact on MENA expenditure multiplier.