رانت منابع طبيعي و كارآفرينيِ ضرورت يا فرصت

Natural Resource Rents and Opportunity and Necessity Entrepreneurship

رانت منابع نهاده‌اي توليدي است كه مي‌تواند محرك كارآفريني در كشورهاي غني از منابع طبيعي باشد، اما در سوي مقابل رانت منابع طبيعي مي‌تواند موجب تغيير انگيزه‌هاي كارآفرينانِ بالقوه، كاهش كارآفرينيِ فرصت و تبديل آن به كارآفرينيِ ضرورت گردد. اگرچه كارآفرينيِ ضرورت، فعاليتي غيرمولد محسوب نمي‌شود اما اثرگذاري آن‌ بر رشد و توسعه اقتصادي بسيار متفاوت با فعاليت‌هاي كارآفرينانه‌ است كه‌ مبتني بر فناوري‌ها و ايده‌هاي نوآورانه‌ هستند و مرزها و قابليت‌هاي توليدي يك اقتصاد را تعيين مي‌كنند. در پژوهش حاضر اثر رانت منابع طبيعي بر توسعه كارآفريني (به تفكيك كارآفرينيِ فرصت و كارآفرينيِ ضرورت) در 45 كشور در حال توسعه و توسعه يافته طي دوره 2017-2008 با استفاده از روش داده‌هاي تابلويي پويا (GMM) مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج برآورد مدل‌هاي تحقيق نشان داده است، رانت منابع طبيعي تأثيري منفي و معنادار بر كارآفرينيِ فرصت داشته است در حالي‌كه اين متغير تأثيري مثبت و معنادار بر كارآفرينيِ ضرورت داشته است. بر اساس يافته‌هاي اين تحقيق، رانت منابع طبيعي به طور متوسط كاهش كارآفرينيِ فرصت را موجب شده است. نتايج اين تحقيق، بيانگر ضرورت مديريت رانت منابع طبيعي همراه با كنترل فساد و بهبود ساختار نهادي به منظور گسترش كارآفرينيِ فرصت در اقتصادهاي غني از منابع طبيعي است.

Natural resource rents theoretically can stimulate entrepreneurship as a production inputs. In other hands, natural resource rents can change intensives of potential entrepreneur, reduce opportunity driven entrepreneurship and increase necessity driven entrepreneurship. However, necessity driven entrepreneurship is not is not an unproductive activity, but its impact on economic growth and development is very different from entrepreneurial activities that are based on innovative ideas and technologies which determine the productive capabilities of an economy. This paper has examined the effect of natural resource rents on opportunity driven entrepreneurship and necessity driven entrepreneurship in 45 selected countries during 2008-2017 using GMM. The results show that natural resource rents have significant negative impact on opportunity entrepreneurship while it has significant positive impact on necessity entrepreneurship. based on the results, oil rents managements along with control of corruption and improve institutional framework are necessary to increase opportunity entrepreneurship in oil rich countries.