فصل و روش مناسب استقرار گونه شبدر قرمز ( Trifolium pratense L.) در مراتع استپي مازندران

Suitable season and methods cultivation Trifolium pratense in Mazandaran steppe range

در برنامه افزايش توليد علوفه در مراتع كشور، گردآوري و ژرف­ نگري دانش استقرار گياهان علوفه ­اي، ضروري است. بدين منظور، بذر گونهTrifoliumpratense، از بازار شهر ساري تهيه و كشت شد. هدف از اين بررسي تعيين فصل بهينه و روش كارآمد استقرار اين گونه براي اصلاح مراتع در عرصه مراتع استپي بود. محل كشت اين گونه در ايستگاه آبخوان داري پشتكوه ساري با متوسط بارندگي سالانه 350 ميلي­ متر و اقليم نيمه خشك سرد بود. براي اين منظور، دو تيمار بذركاري و بذرپاشي در دو تاريخ كشت پائيزه و بهاره، بر پايه طرح آماري كرت­ هاي خرد شده در قالب طرح بلوك­ هاي كاملا تصادفي، با تيمار اصلي تاريخ كشت و تيمار فرعي روش كشت، در سه تكرار مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد، بين فصل كشت و همچنين بين دو روش كشت، در سطح يك درصد خطا تفاوت معني­دار وجود داشت. جوانه ­زني و زنده­ ماني در فصل كشت پاييز(جوانه ­زني39/11%، زنده ­ماني 13/83%) نسبت به كشت بهاره(جوانه ­زني30/06%، زنده­ ماني11/83%) ارجحيت داشت. همچنين كشت بصورت بذر­كاري(جوانه ­زني39/22%، زنده­ماني14/78%) نسبت به بذرپاشي(جوانه ­زني29/94% ، زنده­ ماني10/89%)، برتري نشان داد. با توجه به نتايج بدست آمده، كشت پاييزه نسبت به كشت بهاره و روش بذركاري نسبت به روش بذرپاشي بهتر بود. امكان اصلاح مراتع مناطق مشابه آب و هوايي و خصوصيات فيزيكي مرتع محل آزمايش، و كشت پاييزه شبدر قرمز به روش بذركاري براي افزايش توليد علوفه، و چراي مستقيم دام وجود دارد.

In program of increasing forage production in rangelands of the country, gathering and deepening knowledge of forage plants establishment is necessary. So seeds of Trifolium pratense species prepared from Sari city market and cultivated. The purpose of this study was to determine the optimal season and efficient method of species establishment for rangeland breeding in steppe rangelands. Experiment was performed in Posht-kooh water spreading station with 350 mm precipitation and semi-arid-cold climate. For this purpose, two sowing treatments including of seeding and seed spacing in two cultivation season of fall and spring, in split plot based on completely randomize block design in three repetitions were performed. Results indicated that there was a significant difference at (p<0.01) between the cultivation season and two cultivation methods. Germination and viability in fall season (39.11% germination, 13.83% viability) were more preferable to spring cultivation (30.06% germination, 11.83% viability). Seed cultivation in seeding (germination 39.22%, 14.78% viability) was also superior to seed spacing (29.94% germination, 10.89% viability). According to the obtained results, fall cultivation and seeding method were better than spring cultivation and seed spacing method. There is possibility of breeding rangelands in similar climatic and physical properties of the rangelands at the test site as well as fall cultivation and seeding method to increase forage production and direct grazing.