تحليل آسيب پذيري و اولويت بندي كاربري هاي تاريخي كلانشهر اصفهان در مديريت بحران و تخليه اضطراري

Vulnerability Analysis and Prioritization of Isfahan Historic Land Uses in Crisis Management and Emergency Evacuation

مديريت و برنامه ريزي بحران با تأكيد بر رويكردهاي كليدي از قبيل امدادرساني و تخليه اضطراري در كاربري هاي شهري اهميت و ضرورت بسياري دارد. در كلانشهر اصفهان اين ضرورت در كاربري هاي تاريخي اين شهري به وضوح ديده مي شود. تمركز كاربري هاي تاريخي در مناطق مركزي اصفهان در كنار عواملي مانند دسترسي نامناسب، معابر تنگ و باريك، عدم تناسب فضايي، ناسازگاري در ساختار، فرسايش تدريجي بنا و فقدان برنامه ريزي مدون در اين كاربري ها موجب گرديده تا كاربري هاي تاريخي شهر اصفهان در بحران هاي احتمالي آسيب پذير باشد. روش تحقيق در پژوهش حاضر از نوع اسنادي، تحليلي- پيمايشي و نوع آن بنيادي- كاربردي است. پژوهش حاضردر صدد است تا با تأكيد بر روش مشاهده ميداني، تكميل چك ليست و مدل سلسله مراتبي AHP به تحليل آسيب پذيري كاربري ها و اولويت بندي آنها در عمليات تخليه اضطراري بپردازد. اساس مطالعه بر مبناي دو گروه شاخص بنيادي و مديريتي است. جامعه آماري تحقيق 420 بناي تاريخي شهر اصفهان است كه در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده¬اند. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه منطقه سه شهر اصفهان با وزن 0/49 در شاخص هاي بنيادين و 0/53 در شاخص هاي مديريتي در صدر مناطق با كاربري هاي تاريخي آسيب پذير قرار دارد. و در اولويت اول امدادرساني و تخليه است. مناطق يك، پنج، شش و ساير مناطق در اولويت بعد هستند. شناسايي و طيف بندي بناهاي تاريخي بر مبناي درجه و شدت فرسايش، تقويت سازه ها، آموزش عمليات هاي تخليه و رعايت پدافند غيرعامل در ساختارها از راهبردهاي كلان در مديريت بحران اين كاربري هاست.

Crisis Management and planning based on critical issues as rescue and emergency evacuation in urban land uses is very important. This approach in Isfahan is necessary. Concentration of heritage land uses in central area of Isfahan along with Factors such as inadequate access, narrow streets and alleys, spatial incompatibility, structural maladaptation, gradual erosion of the building and lack of systematic planning in heritage spaces has been caused the historical land uses of Isfahan to be vulnerable in potential disaster. Method of research in the paper is descriptive and analysis- survey and its type is fundamental and practice. The research with emphasis on field work, check list and AHP model is trying to analysis of vulnerability of heritage land uses and their prioritization in emergency evacuation. Structure of research has been established on Basic Indicators, Management criteria. The case study is 420 heritage building of Isfahan the documented in national list. Results that showed Isfahan third district is very vulnerable and in the first priority of evacuation and rescue based on 0.49 weight in basic indicators and 0.53 weight in management ones. First, fifth, sixth and other urban district of Isfahan are in next stages. Identification and classification of monument based on degree and severity of destruction, reinforcement of buildings, training of evacuation operations and civil defense in land use are major strategies in disaster management of these land uses