سنجش امنيت محيطي با استفاده از تئوري چيدمان فضايي و تكنيك مكان‌سنجي؛ نمونه مطالعاتي: محله سرآسياب تهران

Environmental Security Evaluation Using Space Syntax Theory and Place-Check Technique; Case Study: Saraseyb Neighborhood

امنيت همواره يكي از مهم‌ترين نيازهاي انسان بوده كه يكي از جلوه‌هاي آن با قرارگيري فرد در فضاهاي شهري ايجاد مي‌شود. از اين‌رو كالبد شهر نقش مهمي در كيفيت‌بخشي به آن ايفا مي‌كند. يكي از رويكردهاي پيش‌رو به منظور كاهش جرم و در نتيجه افزايش امنيت، CPTED است كه به دنبال نظريه‌هاي «چشمان ناظر» جين جيكوبز و «فضاهاي قابل دفاع» اسكار نيومن شكل گرفت. اما به‌نظر مي‌رسد نقطه اتكا اين نظريه‌ها توجه صرف بر حضور كمي افراد و غفلت آن‌ها در توجه به مساله امنيت در قالب نظريه چيدمان فضاي بيل هيلير و تاثير تغييرات پيكره‌بندي فضا بر تعاملات اجتماعي، حضور مشترك و كيفيت حضور افراد بوده است. به همين منظور، مقاله حاضر در ابتدا به بررسي ميزان امنيت محيطي در محله سرآسياب تهران با استفاده از چك‌ليست مكان‌سنجي و در قالب اصول و راهبردهاي CPTED پرداخته است. سپس با استفاده از نرم‌افزار Depth Map، نقشه هم‌پيوندي محله استخراج شده و تاثير چيدمان فضا بر امنيت‌محيطي آن، مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج يافته‌هاي فوق كه در قالب جدول سوات جمع‌آوري شده، نشان‌دهنده پايين بودن ميزان امنيت‌محيطي در محله سرآسياب است. به همين دليل اقدام به ارائه پيشنهادات لازم در راستاي ارتقاي امنيت محيطي و در قالب اصول طراحي راهبردي شده است. در نهايت نيز به مدل‌سازي تأثير تغييرات كالبدي پيشنهادي به منظور بهبود وضعيت پيكربندي فضايي، افزايش هم پيوندي و امنيت محيطي، مبادرت ورزيده شده است.

Security has always been one of the most important human needs, this notion is defined once a person is present in an urban space. Therefore, the physical aspects of the city play an important role in its quality. One of the leading approaches to reducing crime, and consequently increasing security, is CPTED, which was inspired by Jane Jacobs's "Eyes on the Street" and Oscar Newman's "Defenseless Spaces" theories. But these theories have neglected addressing the quality of people's presence in the community and its relation with security issues. Bill Hayler's Space Syntax theory examines this phenomenon as a relation to co-presence of citizens. For this purpose, the present paper first examines the environmental security in Sarasiab neighborhood of Tehran using a checklist, based on the CPTED principles and strategies. Then, using Depth Map software, the neighborhood map has been extracted and the impact of space syntax on its environmental security has been evaluated. The results of the above findings, which have been gathered in the SWOT table, indicate a low level of environmental security in the Sarasiab neighborhood. For this reason, it has come up with the necessary suggestions for promoting environmental safety in the form of strategic design principles. Finally, modeling the impact of proposed physical changes to improve spatial configuration, interconnection and environmental security has been carries out