ارزيابي تبيين كنندگي مدل بزنف بر ميزان مصرف قليان در دانشجويان يكي از دانشگاه هاي علوم پزشكي جنوب ايران

Evaluation of explanation of the BASNEF model on smoking waterpipe among the students one of the medical universities located in the south of Iran

زمينه و هدف: شيوع مصرف دخانيات در ميان دانشجويان، از سال نخست دانشجويي تا سال آخر روندي صعودي دارد. هدف از مطالعه حاضر ارزيابي تبيين كنندگي مدل بزنف بر ميزان مصرف قليان در دانشجويان با استفاده از مدل بزنف است. مواد و روش ها: در مطالعه مقطعي حاضر 462 نفر با روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي متناسب انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه مشخصات دموگرافيك و پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مدل بزنف جمع آوري شدند. داده ها در نرم افزار spss19 با استفاده از آمار توصيفي ،آزمون همبستگي پيرسون و آناليز رگرسيوني تحليل شدند. يافته ها: شيوع مصرف سيگار و قليان به ترتيب 11/7% و 16/6% بود. بين جنس و مصرف سيگار و قليان رابطه معناداري وجود داشت(0/01>P). ميانگين نمرات نگرش، هنجار انتزاعي و عوامل قادر كننده در افراد مورد مطالعه به ترتيب 14/95±72/96، 5/31±21/51، 4/04±19/1 به دست آمد. در ارتباط با قصد رفتاري، 35/28% از مصرف كننده ها اظهار داشتند كه هرگز قصد ترك مصرف قليان را ندارند و فقط 4/32درصد افراد اظهار داشتند كه به احتمال خيلي زياد فصد ترك رفتار را در يك ماه آينده دارند. نتيجه گيري: با توجه به شيوع قابل توجه مصرف قليان و سيگار در دانشجويان همچنين وضعيت نسبتاً نامطلوب نگرش، هنجارهاي ذهني و عوامل قادر كننده براي ترك دخانيات ، مداخلات آموزشي بر اساس مدل هاي بين فردي براي پيشگيري و يا ترك رفتارهاي پر خطر پيشنهاد مي گردد.

Background and Objective: The current evidences have indicated that the prevalence of smoking cigarette and waterpipe has an ascending trend among the university students since their first year of study. The present study aimed to evaluation of explanation of the BASNEF model on smoking waterpipe among the university students. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted on 462 students selected by proportional stratified random sampling. The study data were collected using demographic questionnaire and researcher-made questionnaire based on the “BASNEF” model. The collected data were then entered into the SPSS statistical software (v. 19) and analyzed using descriptive statistics, Pearsons correlation coefficient and Regression analysis. Results: The prevalence rates of smoking cigarette and waterpipe were 11.7% and 16.6%, respectively. The results showed no significant difference in using cigarette or waterpipe by gender(p<0.01). The participants’ mean scores of attitudes, subjective norms, and enabling factors were 72.96±14.95, 21.51±5.31, and 19.1±4.04, respectively, regarding behavioral intent, 35.28% of consumers said they would never stop smoking waterpipe, and only 4.32% said they were more likely to quit smoking waterpipe within the next month. Conclusion: Considering the prevalence of smoking waterpipe and cigarette among the students and the relatively inappropriate attitudes, subjective norms, and enabling factors to quit smoking, educational interventions based on interpersonal models to prevent or quit high-risk behaviors are suggested.