مقايسه اثر بخشي آموزش ذهن‌ آگاهي و ماساژ-آروماتراپي بر ارتقاء سلامت روان شناختي زنان سالمند مبتلا به درد مزمن

Comparison the Effectiveness of Mindfulness Training and Massage-Aromatherapy on Rising Psychological Health of Elderly Women with Chronic Pain

زمينه و هدف: يكي از شايع‌ترين علائم دوران سالمندي كه بر سلامت تأثير مي‌گذارد، درد مزمن است. براي بهبود سلامت، روش‌هاي مختلفي از جمله ذهن‌آگاهي و ماساژ ـ آروماتراپي وجود دارد. اين پژوهش با هدف مقايسۀ اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي و ماساژ ـ آروماتراپي بر سلامت روان‌شناختي زنان سالمند مبتلا به درد مزمن انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعۀ حاضر نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعۀ پژوهش، زنان سالمند مبتلا به درد مزمن مراجعه‌كننده به كلينيك‌هاي توان‌بخشي، ارتوپدي و فيزيوتراپي غرب تهران در سال 1396 بودند. در مجموع 45 نفر با روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفي در سه گروه جايگزين شدند. گروه‌هاي آزمايش 8 جلسۀ 90دقيقه‌اي به‌ترتيب با روش‌هاي ذهن‌آگاهي و ماساژ ـ آروماتراپي آموزش ديدند و گروه كنترل در ليست انتظار براي آموزش قرار گرفت. ابزارهاي پژوهش پرسش‌نامه‌هاي استرس ادراك‌شده، افسردگي سالمندان، كيفيت زندگي و ادراك درد بودند. داده‌ها با روش تحليل كوواريانس چندمتغيري و آزمون تعقيبي بنفروني تحليل شدند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد كه هر دو روش آموزش ذهن‌آگاهي و ماساژ ـ آروماتراپي باعث كاهش معنادار استرس ادراك‌شده و افسردگي زنان سالمند مبتلا به درد مزمن شدند؛ اما بر كيفيت زندگي و ادراك درد آنها تأثير معناداري نداشتند. همچنين بين دو روش آموزش ذهن‌آگاهي و ماساژ ـ آروماتراپي تفاوت معناداري وجود نداشت (0/05>P). نتيجه‌گيري: نتايج حاكي از اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي و ماساژ ـ آروماتراپي بر استرس ادراك‌شده و افسردگي زنان سالمند مبتلا به درد مزمن بود. بنابراين مي‌توان از روش‌هاي مذكور همراه ساير روش‌ها براي بهبود برخي ويژگي‌هاي مرتبط با سلامت روان‌شناختي استفاده كرد.

Background and Objective: One of the most common signs of aging that effects on health is a chronic pain. There are various methods to improve health such as mindfulness and massage-aromatherapy. This study aimed to compare the effectiveness of mindfulness training and massage-aromatherapy on psychological health of elderly women with chronic pain. Materials and Methods: Present study was a Quasi-experimental with pre-test and post-test design. Research population was elderly women with chronic pain referring to clinics of rehabilitation, orthopedic and physiotherapy of west Tehran in 2017. 45 people were selected by available sampling method and randomly assigned into three group. Experimental groups trained 8 sessions of 90 minutes by methods of mindfulness and massage-aromatherapy, respectively and the control group was placed on the waiting list for training. The research instruments were the questionnaires of perceived stress, geriatric depression, quality of life and perception of pain. Data were analyzed by multivariate analysis of covariance and Bonferroni post hoc test methods. Results: The findings showed that both methods of mindfulness training and massagearomatherapy led to significant decrease the perceived stress and depression of elderly women with chronic pain, but didn’t have a significant effect on their quality of life and perception of pain. Also, there was no significant difference between two methods of mindfulness training and massage-aromatherapy (P<0/05). Conclusion: The results indicated the effectiveness of mindfulness training and massage-aromatherapy on perceived stress and depression of elderly women with chronic pain. Therefore, these methods can be used along with other methods to improve some characteristics associated with psychological health.