تنوع شركتي و ريسك ورشكستگي؛ با تاكيد بر راهبردهاي تمايز و رهبري هزينه

Corporate diversity and bankruptcy risk; with emphasis on differentiation strategies and cost leadership

مقوله ورشكستگي تنها در انتظار شركت هاي كوچك و متوسط نبوده و شركتهاي بزرگ كه اغلب شركت هاي متنوعي نيز هستند، از خطر ورشكستگي مصون نمي باشند. هدف از اين پژوهش بررسي رابطه بين تنوع شركتي و ريسك ورشكستگي با تاكيد بر راهبرد هاي تمايز و رهبري هزينه است. روش داده هاي مرتبط با 97 شركت از 5 صنعت در بازه زماني 1385 تا 1396 مورد بررسي قرار گرفتند. براي اندازه-گيري تنوع شركتي از معيار آنتروپي استفاده شد و ريسك ورشكستگي نيز براساس تكنيك تحليل پوششي داده ها و مدلBcc با رويكرد VRS محاسبه شد. براي تعيين ضرائب اهميت نسبتهاي موجود در راهبرد هاي تمايز و رهبري هزينه پورتر، از روش تحليل سلسله مراتبي و نظر خبرگان بهره گرفته شد. براي آزمون فرضيه هاي پژوهش از مدلهاي رگرسيوني لاجيت و روش پانل مقاوم استفاده شده است. يافته ها يافته ها نشان داد كه برخلاف مباحث تئوريكي، تنوع شركتي اثر معناداري بر ريسك ورشكستگي شركت ها ندارد. همچنين هيچگونه تاثير معناداري از سوي راهبرد تمايز و رهبري هزينه بر رابطه بين تنوع شركتي و ريسك ورشكستگي مشاهده نشد. نتيجه گيري بر اين اساس مي توان بيان نمود كه حركت به سمت تنوعپذيري در بازه زماني بلندمدت، بر ميزان ريسك ورشكستگي شركتها تاثيري نداشته و بكارگيري راهبرد هاي رقابتي پورتر نيز موثر واقع نخواهد شد. دانش افزايي پژوهش حاضر مي تواند به پژوهشگران حوزه حسابداري، مالي و بازاريابي براي انجام پژوهش هاي آتي و مديران شركت ها، سهامداران و فعالان بازار سرمايه در به كارگيري راهبردهاي رقابتي تنوع شركتي، تمايز و رهبري هزينه براي افزايش سود و ارزش شركت همچنين كسب سهم بازار بيشتر و جلوگيري از ورشكستگي، كمك شاياني كند. جنبه نوآوري اين پژوهش نيز بررسي تاثير راهبردهاي رقابتي بر رابطه بين تنوع شركتي و ريسك ورشكستگي شركت هاي پذيرفته شده بورس اوراق بهادار تهران مي باشد.

no abstract