مطالعه و بررسي اثرات اجتماعي كشت زعفران در توسعه منطقه‌اي (مطالعه موردي: بهره‌برداران دهستان سياهرود شهرستان تهران)

Study of Social Impacts of Saffron Cultivation in Regional Development (Case study: Beneficiaries of Siahrood District of Tehran City)

توسعه روستايي فرايندي چندبعدي است كه موضوع آن بهبود ارتقاي كيفيت زندگي اقشار فقير و آسيب‌پذير اجتماع روستايي است. يكي از سياست‌هاي مهم در جهت توسعه روستايي، تأكيد بر محصولات استراتژيك متناسب با مناطق مختلف است. كاربردهاي متعدد زعفران و مصارف متنوع غذايي آن و از همه مهم‌تر نقش عمده‌اي كه در زندگي كشاورزان شهرستان تهران دارد، توجه ويژه به مسائل توليد زعفران و نقش آن در توسعه روستايي را روشن مي‌سازد. هدف اين مقاله بررسي اثرات كشت زعفران بر وضعيت اجتماعي بهره‌برداران زعفران در روستاهاي دهستان سياهرود مي‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و روش انجام آن توصيفي - تحليلي است. ابزار جمع‌آوري اطلاعات و داده‌ها به صورت كتابخانه‌اي و ميداني است. جامعه آماري پژوهش شامل كشاورزان بهره‌بردار زعفران در دهستان سياهرود شهرستان تهران مي‌باشد (145=N). با استفاده از فرمول كوكران 100 نفر به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده به عنوان حجم نمونه انتخاب گرديد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Spss23 از آزمون t تك نمونه‌اي استفاده شد. نتايج تحقيق نشان‌دهنده تأثير مثبت كشت زعفران بر مؤلفه‌هاي اجتماعي (رضايت‌مندي، دامنه روابط و تعاملات اجتماعي، حمايت و پشتيباني توسط ارگان‌ها و سازمان‌هاي مرتبط، مشاركت، حس تعلق مكاني)، در بين بهره‌برداران بوده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد، كشت و توليد محصول زعفران در كنار ايجاد و افزايش حس رضايت‌مندي بهره‌برداران از كشت زعفران با ميانگين (4/34) توانسته است، باعث افزايش مشاركت اجتماعي (4/19)، افزايش حمايت و پشتيباني توسط ارگان‌ها و سازمان‌هاي مربوطه (3/75)، افزايش دامنه روابط و تعاملات اجتماعي (3/70)، شود. بهره‌برداران و خانوارهاي بهره‌بردار روستايي ماندن در روستاي محل زندگي خود را به مهاجرت ترجيح مي‌دهند و در نتيجه حس تعلق به مكان نيز با ميانگين (3/92)، در بين آنان افزايش داشته است.

Rural development is a multidimensional process, aimed at improving the quality of life of poor and vulnerable rural communities. An important policy for rural development is the emphasis on strategic products tailored to different regions. The numerous applications of saffron and its diversified food consumption and, most importantly, the important role played by farmers in the city of Tehran, highlights the special attention to the issues of saffron production and its role in rural development. The purpose of this paper is to investigate the effects of saffron cultivation on the social status of saffron exploiters in the villages of Siahrood district. The present research is a descriptive-analytical method in terms of its purpose and its application. The tool is a collection of information and data in the form of library and field. The statistical population of the study consisted of saffron exploiters in Siahrood district of Tehran (N=145). Using Cochran's formula, 100 people were selected by simple random sampling as sample size. One-sample t-test was used to analyze the data using Spss23 software. The results of the research indicate that the effect of saffron cultivation on social components (satisfaction, range of social relationships and interactions, support and support by organizations and related organizations, participation, sense of belonging) has been among the beneficiaries. The research findings show that the cultivation and production of saffron products, along with the creation and increase of the satisfaction of exploiters' satisfaction with saffron cultivation with a mean (4.34), has been able to increase social participation (4.19), increased support and support by the relevant organizations and organization (3.75), increase the range of social relationships and interactions (3.70). Users and rural households prefer to stay in the village of their place of residence, and as a result, the sense of belonging to the place has increased with an average of (3.92).