پديد آورندگان :
كاويان، عبداله سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، گرگان - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان - بخش تحقيقات علوم دامي , يوسفي كلاريكلايي، كاظم سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، گرگان - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان - بخش تحقيقات علوم دامي , نوبري، كريم سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، گرگان - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان - بخش تحقيقات علوم دامي
كليدواژه :
سورگوم علوفه اي , ارزش غذايي , خصوصيات تخمير , تست گاز , آزمون گاز
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: كاشت گياهان علوفه‌اي با توان توليد و كيفيت بالا و سازگار با شرايط آب و هوايي ايران به دليل كمبود علوفه در ايران مورد توجه زيادي قرار گرفته‌است. امروزه علاوه بر ارقام بومي متداول، كشت ارقام هيبريد پر محصول سورگوم در ايران رو به افزايش است. سورگوم نه تنها از عملكرد بالائي برخوردار است بلكه با شرايط اقليمي اكثر مناطق ايران به خصوص مناطق خشك و معتدل سازگاري خوبي دارد. سورگوم از مهم ترين گياهان علوفه‌اي مناطق خشك و نيمه خشك دنياست كه به علت سازگاري با شرايط گرم و تا حدي شوري خاك و بالا بودن بازده مصرف آب مي‌تواند توليد خوبي داشته باشد. اين گياه قادر است كه آب را بهتر ديگر علوف ها جذب كند .هدف از اين تحقيق تعيين ميزان عملكرد، تركيبات شيميايي ، خواص سيلويي ونيزتخمين انرژي متابوليسمي، قابليت هضم ماده آلي ، قابليت هضم ماده آلي در ماده خشك و اسيدهاي چرب فرار به روش توليد گاز ارقام سورگوم علوفه اي بود.
مواد و روش ها: ااين آزمايش به منظور تعيين ميزان عملكرد، تركيبات شيميايي، خواص‌سيلويي، تخمين انرژي‌متابوليسمي و اسيدهاي چرب فرار، قابليت هضم ماده‌آلي، قابليت هضم ماده‌آلي در ماده خشك ارقام سورگوم علوفه‌اي شامل: ICRISAT520×R166، ICRISAT625×R165، ICRISAT623×R165، ICRISAT632×R165 و speed feed (اسپيدفيد) به روش توليد‌گاز در قالب طرح كاملاً تصادفي با پنج تكرار انجام شده‌است. ارقام سورگوم خرد‌شده در قطعات 2 سانتيمتري در سطل‌هاي 10 كيلويي فشرده و ذخيره‌گرديد. بعد از 45 روز ماده خشك، پروتئين‌خام، چربي‌خام، الياف نامحلول در شوينده‌اسيدي و خاكستر‌خام، قندهاي‌محلول و ازت آمونياكي مواد سيلويي اندازه‌گيري شد.
يافته ها: :بيشترين عملكرد ماده خشك و پروتئين‌خام ( كيلوگرم در هكتار) مربوط به سورگوم رقم ICRISAT520 ×R166 و كمترين عملكرد مربوط به سورگوم اسپيدفيد بود. نتايج نشان‌داد كه هيبريد هاي سيلو‌شده در اين آزمايش از نظر درصد ماده خشك، ماده‌آلي، پروتئين خام، چربي‌خام، خاكستر‌خام، الياف‌نامحلول در شوينده‌اسيدي، قندهاي‌محلول و ازت‌آمونياكي اختلاف معني‌داري با‌هم دارند. رقم ICRISAT625×165 داراي بيشترين مقدار گاز‌تجمعي، انرژي متابوليسمي، قند‌محلول، اسيدهاي چرب فرار و چربي‌خام بود. اما رقم‌هاي ICRISAT520 ×R166و ICRISAT632×R165 داراي مقادير كمتري بودند. اختلاف بين ارقام سورگوم از نظر تخمين ميزان قابليت هضم ماده‌آلي‌و قابليت‌هضم ماده‌آلي در ماده‌خشك با استفاده از ميزان گاز توليدي معني‌دار نبود.
نتيجه گيري: بر اساس نتايج اين تحقيق، رقم ICRISAT520×R166 از نقطه نظر توليد ماده خشك (18487 كيلوگرم در هكتار) وتوليد پروتئين (1400 كيلوگرم در هكتار) قابل توصيه براي كشت در استان گلستان مي‌باشد ، اما رقم ICRISAT625 ×R165 به دليل مقدار انرژي قابل‌متابوليسم و ماده‌آلي قابل هضم بيشتر نسبت به بقيه ارقام ارجحيت دارد .
چكيده لاتين :
Background and objectives: Planting of fodder plants with high production potential and high quality and adapted to Iran's climate conditions due to lack of forage in Iran has been considered. Today, in addition to common indigenous cultivars, sorghum hybrids cultivate growing in Iran is increasing. Not only does sorghum have a high yield, but it is well adapted to climatic conditions in most parts of Iran, especially in dry and temperate regions. This plant is able to absorb water better than other grasses. This plant is one of the most important forage forests in arid and semi-arid regions of the world. It can be productive due to adaptation to warm conditions and to a certain extent soil salinity and high water use efficiency. The purpose of this study was to determine the amount of yield, chemical composition, silage properties and energy metabolism, digestibility of organic matter, digestibility of organic matter in dry matter and volatile fatty acids by the method of gas production of forage sorghum cultivars.
Materials and methods: In order to investigate the fermentation quality and nutritive value of five variety of sorghum silages, different sorghum cultivars Viz: ICRISAT623×R165, ICRISAT632×R165, ICRISAT625×165, ICRISAT520×166 and Speed feed were compared in completely randomized design with five replicates. For this purpose sorghum cultivars was obtained at dent stage, chopped with an average particle length of 2 cm and were preserved in 10 kg plastic boxes. Silos were kept at room temperature and opened at 45 days for determination of pH, DM, CP, EE, ADF, Ash , WSC and NH3-N. The Gas productions were used for determination of digestion and fermentation of samples.
Results: Maximum dry matter by 1400.5 Kg per hectare and metabolism energy by 131627 Mcal per hectare obtained in ICRISAT520×R166, whereas cultivars Speed Feed provided Minimum. The highest gas production , metabolisable energy, water-soluble carbohydrate (WSC), Volatile fatty acids and Ether Extract was observed in ICRISAT625×165, whereas, ICRISAT520×R166 and ICRISAT632×R165 had the lowest. Results indicated that there were significant differences between different cultures in percentage of DM, OM, CP, EE, Ash, ADF, WSC and NH3-N. The ICRISAT165×165 has the highest amount of cumulative gas, metabolizable energy, soluble sugar, volatile fatty acids and crude fat. However, ICRISAT520×R166 and ICRISAT632×R165 had lower values. There was no significant difference between cultivars in estimating of organic matter digestibility (OMD) and digestible organic matter in dry matter (DOMDM) using the amount of gas production.
Conclusion: Based on the results of this study, ICRISAT520×R166 for dry matter production (18487 kg ha-1) and protein production (1400 kg ha-1) is recommended for cultivation in Golestan province. But in terms of yield per hectare, ICRISAT625×165 varieties is recommended for the rest of the cultivars.
