نگاهي به تبيين زيبا و متنوع مفهوم زندگي و مرگ در حديقه سنايي

Aesthetics of the concept of life and death in Sana'i Hadigheh

«مرگ» در كاربرد عامه به معناي «نيست شدن» هستي اين جهان و پايان زندگي است. اما صاحبان قلم و انديشه در حوزه هاي مختلف فكري، بويژه در قلمرو عرفان و تصوف، بر اساس نوع نگرششان از جهان پس از مرگ، از زاويه ديد خاص خود به تبيين «ماهيت و مفهوم زندگي و مرگ» پرداخته اند. سنايي نيز كه در گستره شعر و عرفان، مقامي چشم گير دارد، «مرگ ستايي و رابطه مفهومي ماهيت مرگ و زندگي» در هندسه فكري او، با سيمايي ديگر گونه و به صورت ويژه در كانون توجهش قرار گرفته است. وي، اولين و آخرين شاعري نيست كه در تشريح «مفهوم زندگي و مرگ» كوشيده باشد، اما «مرگ ستايي اشتياق محور و غرابت زدايي از ماهيت و سيماي آن»، در ضمن تاكيد بر جاذبه هاي معنادار پنهان در «فلسفه زندگي» در قالب تمثيل هاي گوناگون و مفاهيم متنوع با تصوير آفريني هاي زيبا، در اشعار عرفاني اش بويژه حديقه الحقيقه، بسامدي بالا و كم نظير دارد، در اين اولين منظومه عرفاني فارسي شاهد تبييني زيبا و متنوع از «مفهوم زندگي و مرگ» هستيم. در اين مقاله كوشيده ايم از طريق دقت و پژوهش در ديدگاه او و بر اساس آثار ارزشمندش، به خصوص كتاب گران سنگ «حديقه الحقيقه» مفهوم و ماهيت زندگي و مرگ، ابعاد مرگ ستايي و دلايل اشتياق او را در برخورد با اين حادثه رمزآلود، مورد تحليل و پژوهش قرار دهيم.

"Death" in public usage means "not becoming" the existence of this world and the end of life. But the writers of thought and thought in various fields of thought, especially in the realm of mysticism and Sufism, have explained the "nature and meaning of life and death" from their own point of view, based on their attitudes toward the afterlife. Sanai, who holds a prominent position in the field of poetry and mysticism, focuses on "praiseworthy death and the conceptual relationship between the nature of life and death" in his intellectual geometry, with a different kind of appearance and special attention. He is not the first and last poet to attempt to explain the "concept of life and death," but "the death of the praiseworthy death of passion and the demystification of its nature and appearance," while emphasizing the significant attractions hidden in the "philosophy of life." The format of various allegories and various concepts with beautiful illustrations, in his mystical poems, especially Hadiqah al-Haqiqah, has a high and unique frequency, in this - the first Persian mystical system - we see a beautiful and varied explanation of the "concept of life and death". In this article, we have tried to analyze the meaning and nature of life and death, the dimensions of praiseworthy death and the reasons for his enthusiasm "in dealing with this mysterious incident, through accuracy and research in his view and based on his valuable works, especially the precious book" Hadiqah al-Haqiqah. and put research."