نظام مراقبت ليشمانيازيس در جمهوري اسلامي ايران: تاريخچه، ساختارها و فرايندها

Leishmaniasis Surveillance System in the Islamic Republic of Iran: History, Structures and Processes

مقدمه و اهداف: كنترل ليشمانيازيس در هر كشور به‌ويژه در كشورهايي كه اين بيماري آندميك است نيازمند طراحي و اجراي يك نظام مراقبت منسجم ملي است. ايران از قديم به‌عنوان يكي از كشورهاي آندميك ليشمانيازيس در سطح دنيا مطرح بوده است. هدف از انجام مطالعه حاضر مروري بر نظام مراقبت ليشمانيازيس در ايران است. روش كار: مطالعه حاضر شامل مرور داده‌هاي نظام مراقبت و گزارش‌ها و مستندات و گايدلاين‌هاي انتشاريافته مرتبط با مراقبت ليشمانيازيس در ايران، بررسي ساختارهاي موجود و ديدگاه‌هاي مديران و كارشناسان مركز مديريت بيماري‌هاي واگير كشور در زمينه مراقبت اين بيماري در ايران در سال 1397 بودند. يافته‌ها: هم‌اكنون نظام مراقبت براي دو بيماري ليشمانيوز جلدي و ليشمانيوز احشايي در كشور اجرا مي‌شود. گزارش موارد اين بيماري‌ها به‌صورت ماهيانه است. علاوه بر بررسي سوابق اپيدميولوژيك افراد مبتلا، درمان و پيگيري موارد و همچنين پيگيري اطرافيان مطابق راهنماهاي اختصاصي هركدام از اين بيماري‌ها انجام مي‌شود. نتيجه‌گيري: اگرچه در نظام مراقبت كنوني براي ليشمانيوزها در ايران، فرآيند گزارش دهي موارد در طي سال‌هاي اخير بهبوديافته است، اما كم گزارش‌دهي موارد به‌ويژه در ليشمانيوز جلدي و پيچيدگي‌هاي اپيدميولوژيك در زنجيره انتقال بيماري، ضرورت بازنگري و بهبود سيستم مراقبت كنوني را اجتناب‌ناپذير مي‌سازد. داده‌هاي سيستم مراقبت و كم نشدن موارد ليشمانيوز در ايران نشان مي‌دهد كه به نوآوري‌هايي براي تقويت كنترل اين بيماري نيازمنديم.

Background and Objectives: Leishmaniasis control in each country, especially in countries where the disease is endemic, requires designing and implementing an organized national surveillance system. Iran has long been considered as an endemic country for leishmaniasis. The purpose of this study was to review the leishmaniasis surveillance system in Iran. Methods: In this review study, the data were obtained from the surveillance system, reports and documents, published guidelines, reviews of the existing structures, and the views of the managers and experts of the Center for Communicable Diseases control in Iran in 2018. Results: The surveillance system for two types of leishmaniasis, cutaneous leishmaniasis and visceral leishmaniasis (Kala-azar), is currently operational in the country, and new cases are reported monthly. For each identified case, in addition to the epidemiologic attributes, treatment and follow-up as well as follow-up of possible contacts are done as per to the guidelines for each of these diseases. Conclusion: The current surveillance system for leishmaniasis has improved the process of reporting cases in recent years. However, the low rate of reporting of cases, especially for cutaneous leishmaniasis, and epidemiological complexities in the transmission of the infection indicate the need for reviewing and improving the current surveillance system. Data from the surveillance system and the increasing number of leishmaniasis cases in Iran reveal the need for innovations to strengthen the control measures for this disease.