پديد آورندگان :
نعماني، فاروق دانشگاه علوم پزشكي تهران - دانشكده بهداشت - گروه علوم مديريت و اقتصاد بهداشت، تهران، ايران , يحيوي ديزج، جعفر دانشگاه علوم پزشكي تهران - دانشكده بهداشت - گروه علوم مديريت و اقتصاد بهداشت، تهران، ايران , صفايي لاري، مجيد دانشگاه علوم پزشكي تهران - دانشكده بهداشت - گروه علوم مديريت و اقتصاد بهداشت، تهران، ايران , نوري‌زاده، پدرام دانشگاه علوم پزشكي تهران - دانشكده بهداشت - گروه علوم مديريت و اقتصاد بهداشت، تهران، ايران , توفيقي، شهرام فرهنگستان علوم پزشكي ايران - گروه آينده نگري و نظريه پردازي و رصد كلان سلامت، تهران، ايران
چكيده فارسي :
مقدمه: عدالت در مشاركت مالي، يك هدف اساسي براي نظام‌هاي سلامت به شمار ميرود؛ چراكه ممكن است دسترسي به خدمات درماني و نتايج سلامت را بهبود بخشد. با توجه به اهميت موضوع مذكور، مطالعه حاضر با هدف ارزيابي وضعيت شاخص مشاركت عادلانه هزينه‌هاي سلامت در ايران طي دوره مطالعاتي: 1386- 1395 انجام شده است.
روش بررسي: مطالعه گذشته‌نگر حاضر به صورت مقطعي، در دوره مطالعاتي بين سال‌هاي 1386-1395، با استفاده از داده‌هاي پيمايش سالانه هزينه-درآمد خانوارها كه توسط مركز آمار ايران براساس روش نمونهگيري خوشهاي تصادفي سه مرحلهاي تهيه مي‌شود، انجام گرفت. شاخص مشاركت مالي عادلانه (FFCI) طبق فرمول ارايه شده توسط سازمان جهاني بهداشت (WHO) و با استفاده از نرم‌افزار Excel محاسبه شد.
يافته‌ها: يافته‌هاي مطالعه حاضر نشان داد كه شاخص FFC به‌طور متوسط براي كل دوره در مناطق شهري، روستايي و كل كشور به ترتيب 84/0، 82/0و 83/0 بوده است. علاوه براين در سال‌هاي 1388 و 1389 مقدار شاخص FFC هم در مناطق روستايي و هم در مناطق شهري و به تبع آن در كل كشور روند كاهشي داشته است. در سال 1390 در هر دو مناطق روستايي و شهري، شاهد تغييرات افزايشي محسوس در شاخص FFC هستيم. از سال 1393-1391 مقدار شاخص FFC با كاهش همراه بوده و در سال 1394 نسبت به سال 1393 بدون تغيير مانده است. در سال 1395 مقدار شاخص FFC تغييرات افزايشي محسوس داشته و براي كل كشور به مقدار 86/0 رسيده است.
نتيجه‌گيري: طبق نتايج اين مطالعه، سياست‌هاي اتخاذ شده در بخش سلامت طي سال‌هاي 1386-1395 از جمله: توسعه بيمه‌هاي درمان، طرح تحول اقتصادي در سال 1388 و طرح تحول سلامت در سال 1393 نتوانسته است موجب تحقق اهداف برنامه توسعه ملي در عدالت تأمين مالي در نظام سلامت (9/0FFCI=) شود و اختلاف قابل توجهي به‌ويژه در مناطق روستايي، با هدف تعيين شده دارد. لذا نظام سلامت، نيازمند توجه و برنامه‌ريزي منسجم و عملي دولت و سياستگذاران، جهت ارتقاء اين شاخص مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Introduction: Fairness in financial contribution is a fundamental objective for the health systems, which can improve access to health care services and health outcomes. Due to the importance of this issue, the current study aimed at assessing the fairness in financial contribution index (FFCI) in Iranian Health System from 2007 to 2017.
Methods: The current retrospective and cross-sectional study was conducted based on the annual income-expenditure survey of household data provided by the Statistics Center of Iran, from 2007 to 2017. The Statistics Center of Iran used a three-step clustered random method in the current study. The Fairness in Financial Contribution Index (FFCI) was calculated based on the formula presented by the World Health Organization (WHO) and using Excel software.
Results: The findings of the current study showed that the FFC index for the whole study period on average was 0.84, 0.82 and 0.83, in urban, rural and total country, respectively. In addition, in 2009 and 2010, the FFC index declined in rural and urban areas and across the country. In 2011, both in rural and urban areas, tangible incremental changes were observed in the FFC index. The FFC index dropped from 2012-2014, and in 2016 it remained unchanged compared to 2015. In 2017, the FFC index had a significant increase, and reached 0.86 for the country.
Conclusions: According to the current study results, the policies adopted in the health sector from 2007 to 2017 including the development of treatment insurance, the economic reform plan (2009), and the health reform plan (2014) failed to achieve the goals of the National Development Plan on Financing Justice In the health system (FFCI = 0.9), there was a significant difference, especially in rural areas, with the specified target. Therefore, the health system requires attention and specified planning by government and policymakers to promote this index.
