بررسي تأثير عوامل اقتصادي و اجتماعي بر ورود خانوارها به بازار سلامت و ميزان مخارج سلامت آنها (مطالعه خانوارهاي شهري و روستايي ساكن استان تهران و استان‌هاي هم‌جوار)

Investigating Effects of Economic and Social Factors on Entry of Households in the Health Market and their Health Expenditures: Study of Urban and Rural Households Living in Tehran and Neighboring Provinces

مقدمه: ارتقاء سطح سلامت و افزايش طول عمر افراد مستلزم اين است كه از طريق استفاده از كالاهاي سلامت روي سلامت افراد سرمايه‌گذاري شود. از آنجاكه بهره‌مندي از كالاهاي سلامت نيازمند تأمين مالي خريد آنان است، مي‌توان گفت مخارج سلامت لازمه‌ي داشتن جامعه‌اي سالم است. از اين رو هدف اين مطالعه بررسي عوامل مؤثر بر ورود خانوارها به بازار سلامت و ميزان مخارج سلامت آنها است. روش بررسي: مطالعه‌ حاضر با توجه به ويژگي‌هاي مربوط به مخارج سلامت خانوارهاي شهري و روستايي ساكن استان تهران و استان‌هاي هم‌جوار، براي شناسايي عوامل مؤثر بر ورود خانوارها به بازار سلامت و مخارج سلامت آنها از مدل‌هاي انتخاب نمونه و روش برآورد دومرحله‌اي هكمن استفاده نموده است. قابل ذكر است كه با توجه به مشكل انتخاب نمونه استفاده از مدل‌هاي انتخاب نمونه براي به دست آوردن برآوردهاي قابل اعتماد ضروري است. يافته ها: نتايج به دست آمده حاكي از آن است كه جنسيت، وضعيت تأهل سرپرست، بهره‌مندي از خدمات بيمه‌هاي درماني، تعداد كودكان، جوانان و سالمندان و استعمال دخانيات از جمله مهم‌ترين عوامل مؤثر بر تصميم‌گيري خانوارهاي ساكن در استان تهران و استان‌هاي هم‌جوار آن براي ورود به بازار سلامت مي‌باشند؛ اما تحصيلات نمي‌تواند تصميم اين خانوارها را در مورد ورود به بازار سلامت متأثر نمايد. نتيجه­ گيري: با توجه به شرايط موجود، بايستي براي استفاده خانوارهايي كه درآمد كمي دارند، خانوارهايي كه تعداد اعضاي آنان بيش‌تر است، خانوارهايي كه تعداد سالمندان بالايي دارند و خانوارهايي كه نسبت جنسيتي غالب در آنان زنان هستند، از كالاها و خدمات سلامت، طرح‌هاي حمايتي ويژه‌اي در نظر گرفته شود.

Introduction: Improving level of health and increasing life expectancy of people requires investment on health through use of health products. Since the health products benefits need to be financed, it can be said that health expenditure is necessary for a healthy society. Therefore, the purpose of this study was to investigate factors affecting on entry of households in the health market and their health expenditures. Methods: This study considering the health expenditures characteristics of urban and rural households living in Tehran province and neighboring provinces, to identify the factors influencing entry of households in the health market and their health expenditures has been used sample selection model and Hackman's two-step estimation method. It is worth noting that given difficulty in choosing a sample, it is necessary to use sample selection models to obtain reliable estimates. Results: The results show that gender, health insurance services, tobacco costs, head of household status, education, number of children, youth and elderly and urbanization are among most important factors affecting on entry of households in the health market and their health expenditures; but education cannot affect decision of these households to enter the health market. Conclusions: According to the current situation, for households with low income, households with more members, older households and households with a predominant gender (women) should be considered special support schemes.