برنامه‌ريزي حمل ‌و نقل و انتخاب بهترين مسير بهينه پس از زلزله با تاكيد بر كاهش بحران به روش GIS

Transportation planning and choosing the best route after earthquake with emphasis on crisis reduction by GIS

توسعه شهر‌ها در نواحي با خطر‌پذيري بالا و وقوع زلزله‌هاي مخرب در سال‌هاي اخير، نشان دهنده ضرورت برنامه‌ريزي پس از وقوع بحران به جهت كاهش آسيب‌پذيري است. بر اين اساس زيرساخت‌هاي شهري به خصوص راه‌هاي ارتباطي اهميت بسياري در مديريت بحران و كاهش آسيب‌پذيري دارند. پژوهش كاربردي و توصيفي تحليلي حاضر، با هدف انتخاب بهترين مسير امداد رساني پس از وقوع زلزله در منطقه 11 شهر تهران و با توجه به اهميت و اولويت معيارهاي مؤثر ارائه راهكارهاي كاهش آسيب‌پذيري انجام شده است. با توجه به خطرپذيري بالاي اين منطقه و موقعيت مركزيت شهري و بافت‌هاي فرسوده و عدم مناسب راه‌هاي ارتباطي، اين منطقه به نوان نمونه موردي انتخاب شده است. در اين تحقيق ابتدا معيارهاي كيفي به كمي از طيف ليكرت تبديل شده و با استفاده از نظر سنجي پرسشنامه وزن دهي انجام شده است. با استفاده از ANP رتبه‌بندي و ارزش‌گذاري معيارها انجام شده است و به عنوان ورودي لايه‌هاي GIS در نظر گرفته شده است. با توجه به نتيجه پژوهش از محاسبه پيكسلي اراضي و با توجه به شاخص‌هاي همپوشاني نشان مي‌دهد كه 12/27 درصد از مساحت داراي وضعيت كاملاً مطلوب،22/34 درصد نسبتاً مطلوب،37/27 درصد متوسط،27/53 درصد نسبتاً نامطلوب و 57/. درصد داراي وضعيت كاملاً نامطلوب است؛ بنابراين خروجي مدل، نشانگر وضعيت نامطلوب در زمان بحران است و مي‌بايست برنامه‌ريزي در فضاهايي كه مي‌تواند در زمان بحران مورد استفاده قرار گيرند، صورت پذيرد.

The development of cities in high-risk areas and the occurrence of devastating earthquakes in recent years indicate the need for post-crisis planning to reduce vulnerability. Accordingly, urban infrastructure, especially communications, are of great importance in crisis management and vulnerability reduction. The present analytical and applied descriptive study was conducted to select the best route for earthquake relief in the 11th district of Tehran and considering the importance and priority of effective criteria for presenting vulnerability reduction strategies. Due to the high risk of this area and the location of urban center and worn-out textures and inadequate communication paths, this area has been selected as a case study. In this study, first, the qualitative criteria were converted to a quantitative Likert scale using a weighting questionnaire. Ranking and benchmarking were performed using ANP It is intended as an input to GIS layers. The result of the study shows the overlaying of pixels and overlay indices that 12.27% of the area was in favorable condition, 22.34% relatively favorable, 37.27% moderate, 27.53% relatively undesirable and 57.5%. Percentage is completely undesirable;Therefore, the model output indicates an unfavorable situation in times of crisis an‎d planning must be done in spaces that can be used in times of crisis.