اثر متغيرهاي كلان اقتصادي و قدرت بازاري بر سپرده هاي بانكي در ايران (رهيافت ميانگين گيري بيزين در داده هاي تابلويي)

Effects of Macroeconomic Variables and market power on Banking Sector's Deposits (Bayesian Model Averaging Approach in Panel Data)

قدرت بازاري بيانگر ميزان رقابت در بازار بوده و بيان مي­ كند چگونه بنگاه­ ها در بازار بر قيمت تاثير مي­ گذارند علاوه بر اين، بررسي تأثير متغيرهاي كلان اقتصادي و قدرت بازاري بر ميزان سپرده­ هاي بانكي در سال­ هاي اخير مورد توجه اقتصاددانان پولي قرار گرفته و بخش عمده ­اي از مطالعات تجربي را در سال­هاي اخير به خود اختصاص داده است. لذا هدف اين پژوهش بررسي تأثير متغيرهاي كلان اقتصادي و قدرت بازاري بر سپرده­ هاي بانكي در ايران طي سال­ هاي 1395-1385 مي ­باشد. براي اين منظور با بهر ه­گيري الگوي برسناهان-لاو در چارچوب روش ميانگي ن­گيري بيزين براي 18 بانك دولتي و خصوصي در گام اول قدرت بازاري محاسبه شده و سپس متغيرهاي كلان اقتصادي مؤثر بر حجم سپرده­ هاي بانك­ ها شناسايي مي­ شود. پس از شناسايي متغيرها، در ادامه تأثير متغيرهاي كلان اقتصادي شناسايي شده به همراه قدرت بازاري بر ميزان سپرده­ هاي بانك­ هاي خصوصي و دولتي ارزيابي شده است. نتايج تخمين مدل بيانگر اين است كه براي 18 بانك فعال در صنعت بانكداري ميزان قدرت بازاري برابر با 58/0 بوده كه بنا بر آن شرايط انحصار چندجانبه قابل تصور است. همچنين متغيرهاي نرخ سود سپرده ­ها، مقدار وقفه­ دار حجم سپرده، نرخ رشد توليد ناخالص داخلي حقيقي و اثر متقاطع آن با نرخ سود سپرده تأثير مثبت و حجم نقدينگي داراي ميانگين وزني پسين منفي بر ميزان سپرده ­هاي بانك­ هاي خصوصي و دولتي ايران دارند. از اين رو پيشنهاد مي­شود سياست گذاران پولي و بانكي با افزايش قدرت بازاري و ارتقاي ظرفيت توليد و رشد اقتصادي و افزايش سود سپرده ­ها به همراه كنترل حجم نقدينگي زمينه افزايش ميزان سپرده­ ها را فراهم نمايند.

Market power specifies how firms in a market influence prices, and reveals the level of competition in the market. This paper investigated the impact of market power and macroeconomic variables effect on banking deposits in Iranian deposit money market using dynamic Bresnahan-Lau’s and Bayesian model averaging approach for the 18 bank in the Iran industrial banking sector. Annual data for the period of 2006- 2016 has been collected from annual financial statements of Iranian banks, Statistical Centre of Iran, Monetary and Banking Research Institute of Iran and central bank of Iran. By applying BMA approach the main macroeconomic variables have been determined from 8 variables. The results of model estimation indicated that market power for its 18 Iranian banks were 0.58 and the macroeconomic variables of liquidity money has negative and other explanatory variables such as fixed assets, growth of GDP, first order lag of deposits, deposits rate and cross effect of GGDP with deposits rate have positive posterior average on banking sector's deposits during the period of study.