بررسي نقش برنامه‌ريزي و طراحي محيطي در ميزان امنيت شهري مناطق حاشيه نشين شهر تبريز

The Effect of Environmental Planning and Design on Urban Security in Squatter Areas of Tabriz City

احساس امنيت به عنوان يكي از نيازهاي پايه انساني، اهميت ويژه‌اي در ايجاد حس مكان و زيست ­پذيري شهري دارد. به طوري كه، داشتن امنيت از عوامل موثر در افزايش كيفيت زندگي و هويت مكان محسوب مي‌گردد. هدف پژوهش حاضر، بررسي و ارزيابي تاثير برنامه‌ريزي و طراحي شهري در احساس امنيت محلات حاشيه‌نشين مي‌باشد. روش تحقيق، توصيفي– تحليلي و ماهيت تحقيق كاربردي است. در گرداوري اطلاعات از روش‌هاي اسنادي-كتابخانه‌اي و مشاهدات ميداني (پرسشنامه) استفاده گرديده است. ميزان حجم نمونه آماري برطبق روش كوكران 322 نفر مي‌باشد و از نمونه گيري احتمالي طبقه‌بندي شده براي تكميل داده‌ها استفاده گرديده است. نتايج تحقيق نشان مي­دهد از نظر ميزان احساس امنيت، تفاوت معناداري در مناطق حاشيه نشين تبريز در بين محلات طراحي شده و طراحي نشده وجود دارد. همچنين ميزان احساس امنيت در مناطقي كه طراحي محيطي و مداخلات كالبدي– فيزيكي در آنها از قبيل نورپردازي، تعريض و احداث معابر، مبلمان شهري، كاهش محصوريت، وجود كاربري‌هاي متنوع، جداره‌هاي فعال و وجود تراس‌هاي رو به دسترسي‌ها، صورت گرفته است بيشتر از مناطقي هستند كه بصورت ارگانيك رشد و توسعه يافته‌اند و از نظر سيما، منظر و خوانايي شهري در وضعيت مناسبي قرار ندارند.

Feeling safe as one of the basic human needs is of particular importance in creating a sense of place and urban viability. So, having security is an effective factor in the identity of the place. The purpose of this study was to investigate and evaluate the impact of urban planning and design on the sense of security of marginalized neighborhoods. This study is descriptive-analytical and applied research. Documentary-library methods and field observations (questionnaires) were used for data collection. The sample size was 322 subjects according to the Cochran method and for sampling; a probabilistic stratified sampling was used. The results showed that there was a significant difference in the sense of security between designed and unplanned neighborhoods in Tabriz marginal areas. Also, feelings of security was high in areas with environmental design and physical interventions such as lighting, he expansion and construction of passages, urban furniture, reduced enclosure, diverse applications, active partitions and the presence of accessible terraces have been made in comparison with undeveloped and unplanned areas.