عنوان مقاله :
روان‌سنجي مقياس كوتاه فارسي رفتارهاي ناايمن موتورسواران مراجعه‌كننده به ستاد ترخيص خليج‌فارس تهران
عنوان به زبان ديگر :
Psychometric properties of the Persian version of Brief Scale of Unsafe Behaviors of Motorcyclists referred to the Persian Gulf clearance headquarters
پديد آورندگان :
نريماني، نسيم داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ جندي شاپور اهواز - ﻣﺮﻛﺰ تحقيقات ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ مؤثر ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ، اهواز، اﻳﺮان , محمديان، هاشم داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ جندي شاپور اهواز - ﻣﺮﻛﺰ تحقيقات ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ مؤثر ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ، اهواز، اﻳﺮان , رستم نياكان، شراره داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ تهران - دانشكده پيراپزشكي - مركز تحقيقات متابولوميكس و ژنوميكس، اﻳﺮان
كليدواژه :
موتورسواران , تحليل عاملي اكتشافي , روايي سنجي
چكيده فارسي :
مقدمه: حادثه به‌خودي‌خود اتفاق نمي‌افتد بلكه عواملي سبب ايجاد آن مي‌شود. موتورسواران قشر آسيب‌پذير حوادث ترافيكي هستند. لذا اين مطالعه با هدف روان‌سنجي مقياس كوتاه فارسي رفتارهاي ناايمن موتورسواران انجام‌شده است.
مواد و روش كار: اين تحقيق مقطعي از نوع تحليل ماتريس واريانس-كوواريانس بود كه روي 110 موتورسوار مراجعه‌كننده به واحد ستاد ترخيص در سال 1395، با شيوه نمونه‌گيري در دسترس انجام شد. ابزار تحت بررسي شامل گويه هاي اطلاعات فردي و نحوه‌ي انجام رفتارهاي مخاطره‌آميز موتورسواران بود كه روايي آن با استفاده از روش تحليل عاملي اكتشافي و پايايي آن با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ با (كمك نرم‌افزار SPSS نسخه 25) بررسي شد.
يافته ها: پس از حذف 4 گويه نتيجه‌ي آزمون كومو حاكي از كفايت حجم نمونه (0/824)، و نتـايج آزمون كرويـت بارتلت نشان‌دهنده مناسب بودن داده‌ها بود. در مجموع گويه ها توانستند حدود 59% از كل واريانس رفتارهاي ناايمن موتورسواران را تبيين نمايند. گويه هاي خوردن و آشاميدن و رانندگي در خلاف جهت خيابان به ترتيب بيشترين ضريب تأثير و بار عاملي را در رفتار ناايمن موتورسواران داشتند. ضريب كلي آلفاي كرونباخ معادل 83/0 شاخص پايايي در حد مطلوبي قرار داشت.
بحث و نتيجه گيري: مقياس كوتاه فارسي رفتارهاي ناايمن موتورسواران از روايي و پايايي قابل‌قبولي برخوردار بود. پرسشنامه اين امكان را فراهم ساخت تا درك صحيح‌تري از رفتارهاي ناايمن موتورسواران داشته باشيم. براين اساس مي‌توان اظهار داشت محققان در زمان برنامه‌ريزي براي اصلاح رفتارهاي ايمن موتورسواران به مختصر و مفيد بودن مقياس توجه ويژه‌اي داشته باشند
چكيده لاتين :
Objective (s): Motorcyclists are vulnerable to traffic accidents. The purpose of this research was to evaluate the psychometric properties of the Persian version of Brief Scale of Unsafe Behaviors of motorcyclists.
Methods: This was a cross sectional study of 110 motorcyclists referred to the Persian Gulf clearance headquarters Tehran, Iran in year 2017. Demographics and Persian version of the motorcycle unsafe behavior data was used from Zamani F., et al. studies. The exploratory factor analysis and Cronbach's alpha coefficient were used to assess the validity and reliability using SPSS 25 software.
Results: The result of KMO test after deleting 4 out of 11 questions indicated the adequacy of sample size (0.824). The results of Bartlett's test of sphericity showed that the data were appropriate (p <0.001). In tall, the questions explained about 59% of variance observed in motorcyclists’ unsafe behaviors. Items on eating, drinking, and driving in the opposite direction of the street showed the most factor loading, respectively. The Cronbach's alpha coefficient was 0.83 indicating a desirable value.
Conclusion: The Persian version of brief scale of motorcyclists’ unsafe behaviors had acceptable validity and reliability.
