مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - چشم انداز تغييرات زماني و مكاني وقوع يخبندان ها و سرماهاي زودرس پاييزه و ديررس بهاره در شمال شرق كشور

چكيده فارسي :

ﺗﺼﻤﯿﻢﺳﺎزي ﺑﺮاي آﯾﻨﺪه، ﺟﻬﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﮐﺸﺎورزي و ﺑﺎﻏﺪاري در راﺳﺘﺎي ﮐﺎﻫﺶ زﯾﺎنﻫﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮهوري، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻗﻠﯿﻤﯽ و ﮐﺸﺎورزي اﺳﺖ. ﺑﺮاي ﻧﯿﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻫﺪف، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ روي ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﻗﻠﯿﻤﯽ، در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺟﻬﺖ ﮐﺸﻒ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ و آﺛﺎر آنﻫﺎ،در ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ دورهﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﭘﯿﺶآﮔﺎﻫﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮات آنﻫﺎ در آﯾﻨﺪه اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ. ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺗﻐﯿﯿﺮات زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﮑﺎﻧﯽ روﯾﺪادﻫﺎي ﺣﺪي اﻗﻠﯿﻤﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﺸﻒ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ، آﺛﺎر و ﭘﯿﺶآﮔﺎﻫﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮات آنﻫﺎ در آﯾﻨﺪه اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ. ﻟﺬا در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﻮزﯾﻊ زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﮑﺎﻧﯽ وﻗﻮع ﯾﺨﺒﻨﺪانﻫﺎ، ﺳﺮﻣﺎﻫﺎي زودرس ﭘﺎﯾﯿﺰه و دﯾﺮرس ﺑﻬﺎره در ﺷﻤﺎل ﺷﺮق ﮐﺸﻮر ﺗﺤﺖ تاثير ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻗﻠﯿﻤﯽ واﮐﺎوي ﺷﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﺮوﻧﺪاد ﻣﺪل ﺟﻬﺎني HadCM3 تحت سناريوهاي A2 و B1 و روش ريزمقياس گرداني آماري LARS-WG در دوره آماري 2065 - 2046 نسبت به دوره پايه (2015 - 1986) استفاده شد. نتايج نشان داد كه دماي كمينه در دوره آتي نسبت به دوره پايه بين 2 / 1 تا 5 / 2 درجه سلسيوس افزايش خواهد يافت بر اين اساس در بخش اعظم منطقه مورد مطالعه يخبندانهاي زودرس پاييزه يك الي دو هفته ديرتر شروع ميشوند و يخبندانهاي ديررس بهاره نيز بين 9 تا 18 روز زودتر به پايان ميرسند. همچنين سرماهاي زودرس پاييزه حدود 7 تا 13 روز ديرتر شروع و سرماهاي ديررس بهاره نيز حدود 9 تا 13 روز زودتر خاتمه مييابند.