ارزيابي ميزان سرب در آب، خاك و سبزيجات كشت شده در مزارع كشاورزي شهرستان دزفول

The assessment of lead content in water, soil and vegetables grown in farmlands of Dezful county

ورود فلزات سنگين از طريق فعاليت هاي انساني باعث آلودگي آب،خاك وگياهان مي شود. اين تحقيق با هدف بررسي ميزان سرب در سبزيجات ،آب وخاك زمين‌هاي كشاورزي شهرستان دزفول انجام گرفت. 48 نمونه سبزي (نعناع Menta spicataو ريحان" Ocimum basilicum") ،12 نمونه آب و12 نمونه خاك از زمين هاي كشاورزي ( جنوب و شرق) شهر دزفول در طي تابستان 1395 برداشت شدند.ميزان سرب نمونـه ها پـس از آماده‌سازي، توسط دستگاه اسپكتروفتومتر جذب اتمي كوره اندازه گيـري شدندوميزان فلـز سنگين سرب در سبزيجات، آب و خاك با رهنمودهاي " WHO "و " FAO " مقايسه گرديد. نتايج نشان داد كه ميانگين غلظت سرب در نعناع و ريحان بـه ترتيـب 3/11 85±/ 6 و23/30±7/8 ميلي گرم بر كيلوگرم بود و ميانگين غلظت سرب در آب و خاك به ترتيب 2/64ميلـي گـرم بر ليتـر و 0/49ميلـي گـرم بـر كيلوگرم بود، بطوريكه ميانگين غلظت عنصر سرب درريحان و نعناع، بالاتر از سطوح استاندارد"WHO/FAO" ارزيابي گرديد. همچنين همبستگي نسبتاً بالايي بين ميزان سرب در ريحان و نعناع با ميزان آن درآب و خاك زمين هاي كشاورزي وجود داشت كه نشان دهنده انتقال فلز سنگين سرب از آب و خاك به سبزيجات مورد مطالعه مي باشد.

Water, soil and crops pollution to lead is the result of human activities. This research was conducted with the aim of studying the amount of lead in vegetables, water and soil of farmland in Dezful. 48 vegetable samples (mint and basil), 12 samples of water and 12 soil samples were taken from farmland (south and east) of Dezful during the summer of 2016. Determination of lead element in samples was performed using atomic absorption spectrophotometer. The results showed that mean concentration of lead in basil and mint were 6.85±3.11and 7.3± 8.23 mg kg-1, respectively. Also, Mean concentration of lead in water and soil were 20.64 mg l-1 and 0.49 mg.kg-1, respectively, so that concentration means in basil and mint higher than standard levels (WHO/FAO). The strong correlation between the concentration of heavy metals in vegetables (basil and mint) and their concentration on the water and farmlands soil there which represents the simple transfer of heavy metals from water and soil to vegetables.