تأثير نوع تمرين(آموزش حافظه‌كاري، حركات ريتميك و تركيبي) بر عملكرد حافظه كاري و توجه انتخابي كودكان بيش فعال

Effects of Exercise Programs: Working Memory Exercise, Rhythmic Movements and Combination of Both (working Memory and Rhythmic) on Selective Attention, and Working Memory in Children with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD)

زمينه و هدف: اختلال نقص توجه بيش‌فعالي مشكلات قابل توجهي را در عملكرد تحصيلي، شناختي، اجتماعي، هيجاني و رشدي ايجاد مي‌كند. هدف تحقيق حاضر تعيين و بررسي تأثير تمرينات حافظه‌كاري، حركات ريتميك و تركيبي بر عملكرد حافظه‌كاري و توجه انتخابي كودكان با نقص توجه بيش‌فعالي بود. روش بررسي: در اين مطالعه نيمه‌تجربي با طرح پيش آزمون‌ـ پس آزمون كه در سال 1396 انجام شد، 24 نفر دانش‌آموز دختر از دانش‌آموزان مدرسه دخترانه ايمان در منطقه 6 شهر تهران با دامنه سني 8 تا 12 سال انتخاب شدند. آزمودني‌ها بر اساس پرسشنامه كانرز معلمان، مصاحبه باليني و معيارهاي ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفي به سه گروه تمرين حافظه‌كاري، حركات ريتميك و تركيبي (تمرينات حافظه كاري و حركات ريتميك) تقسيم شدند. شركت كننده‌ها در 12 جلسه به مدت 30 دقيقه در تمرينات ويژه گروه مربوطه شركت نمودند. داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از آزمون‌هاي آماري آناليز واريانس يك طرفه، تي همبسته و آزمون تعقيبي توكي تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج تحليل آماري واريانس يك راهه براي مقايسه دو مولفه حافظه كاري(دقت/زمان پاسخ) آزمودني­ها در سه گروه آزمايشي نشان داد بين عملكرد سه گروه آزمايشي در هر دو مولفه دقت پاسخ و زمان پاسخ در پس‌آزمون، تفاوت معني‌داري مشاهده نشد(05/0p>). نتايج آزمون تي همبسته نشان داد ميزان تغييرات ناشي از تمرينات تركيبي در پس‌آزمون نسبت به پيش‌آزمون بر عملكرد حافظه كاري كودكان در مولفه زمان پاسخ(حافظه كاري) معني‌دار نبود، اما ميزان تغييرات در مولفه دقت پاسخ(حافظه كاري) معني‌دار بود(05/0p>). در مولفه زمان تداخل(توجه انتخابي)، آزمودني‌هايي كه تمرينات تركيبي انجام داده بودند، نسبت به آزمودني‌هاي گروه تمرينات حافظه‌كاري و ريتميك پيشرفت بيشتري داشتند و گروه حركات ريتميك عملكرد ضعيف‌تري را در پس آزمون نشان داد(05/0p<). نتيجه‌گيري: مي‌توان نتيجه گرفت در برنامه‌ريزي‌هاي آموزشي براي اين كودكان مي‌توان از برنامه‌هاي تركيبي حافظه‌كاري و ريتميك جهت تقويت توجه انتخابي و حافظه‌كاري استفاده كرد.

Background & aim: Attention deficit hyperactivity disorder(ADHD) causes significant problems in academic, cognitive, social, emotional and developmental performance. The purpose of the present study was to determine the effect of memory exercises, rhythmic and combined movements on memory performance and selective attention in children with attention deficit and hyperactivity disorder. Methods: In this quasi-experimental study with pre-test and post-test design conducted in 2018, 24 girl students aged 7 to 12 with ADHD from Iman School from the sixth educational board district were enrolled in the experiment using available sampling method. The students were identified by Conner's questionnaire. The subjects were randomly divided into three groups: working memory, rhythmic movements and compounds (working memory and rhythmic). Results: Results indicated that the effects of working memory program on the selective attention was significant (p>0.05). The effects of combined training program on working memory were statistically significant but the effects of rhythmic movement on any of the factors were not significant. Also the differences between three groups were significant(p>0.05). The compound group showed better results in selective attention. There were no differences between groups in working memory test(p>0.05). Conclusion: The results revealed that in planning educational programs for these children, a combination of working memory and rhythmic training could be planned to improve their selective attention and working memory.