بررسي تغييرات روش‌‌هاي عملكردي ريوي بر اساس ميزان دز دريافتي بخش‌هاي فوقاني و تحتاني ريه در بيماران مبتلابه سرطان پستان

Evaluation of the Lung Volume Changes in Patients with Breast Cancer Based on the Received Dose in the Upper and Lower Lobes of the Lung

مقدمه: ايجاد عوارض ريوي ناشي از پرتودرماني پستان هنوز به‌ درستي مشخص نشده است. اين عوارض، مي‌تواند به‌ طور موقت يا دايم به ريه آسيب وارد كند. هدف از انجام اين مطالعه، بررسي تغييرات پارامترهاي حجمي ريوي (Lung volume parameters يا LVP) و تعيين ارتباط آن‌ها با متوسط دز دريافتي و حجمي كه 20 گري دريافت مي‌كند (V20)، در لوب‌هاي فوقاني و تحتاني و كل ريه بود. روش‌ها: 23 بيمار مبتلابه سرطان پستان كه تحت پرتودرماني موضعي قرار گرفته بودند، انتخاب شدند. جهت بررسي صحت دز دريافتي حاصل از محاسبات سيستم طراحي درمان (Treatment planning system يا TPS)، از شش عدد Thermoluminescence dosimeter (TLD) كه به‌ طور يكنواخت داخل فانتوم قفسه‌ي سينه توزيع شدند، استفاده گرديد. براي بررسي تغييرات LVP، روش Body plethysmography طي سه مرحله انجام شد. يافته‌ها: تغييرات LVP 3 ماه بعد از درمان، روند كاهشي و 6 ماه بعد از درمان بهبود جزئي نشان دادند و متوسط درصد كاهش‌ آن‌ها 3 ماه بعد از درمان به ازاي هر گري افزايش متوسط دز دريافتي ريه، 0/64 درصد و به ازاي هر درصد افزايش V20، 0/34 درصد به دست آمد. ارتباط معني‌داري بين سن و مثبت يا منفي بودن گيرنده‌هاي هورموني با تغييرات LVP يافت نشد. كمينه و بيشينه‌ي درصد خطاي محاسبات توزيع دز، به كمك هيستوگرام دز- حجم و مقادير اندازه‌گيري شده با TLD، 1/8 و 4/2 درصد بود. نتيجه‌گيري: اين مطالعه نشان داد كه تغييرات LVP، 3 و 6 ماه بعد از درمان، بيمار را در معرض بيماري ريوي و كاهش برگشت‌ناپذير حجم‌هاي ريوي قرار نمي‌دهد. همچنين، محاسبات توزيع دز سيستم طراحي درمان از دقت كافي برخوردار بوده است.

Background: The development of pulmonary complications after breast radiotherapy is still controversial. These complications might result in temporary or permanent damage to the lung. The aim of this study was to evaluate changes in the lung volume parameters (LVP) and to assess their relation with mean dose and the percentage of the lung receiving 20 Gy (V20) in the upper and lower lobes of the lung. Methods: Twenty three patients with breast cancer who underwent locoregional radiotherapy were selected. Six thermoluminescence dosimeters (TLDs) were distributed uniformly throughout the chest phantom to assess the accuracy of lung dose was calculated using treatment planning system (TPS). Body plethysmography was performed before, and 3 and 6 months after radiotherapy. Findings: Changes in LVP showed a decrease 3 months, and a slight improvement 6 months after radiotherapy. The mean percentage decrease in LVP was 0.64% and 0.34%for each Gy increase in mean lung dose (MLD) and for each percentage increase of V20, respectively. There was no significant correlation between changes in LVP with respect to age and concurrent hormonal therapy. The minimum and maximum calculation errors of the TPS were 1.8% and 4.2%, respectively. Conclusion: This study showed that changes in LVP, 3 and 6 months after radiotherapy did not cause pulmonary disease, and the TPS dose distribution was reasonably accurate.