تغييرات فصلي مقادير گليسرول در لارو حشرات(مطالعه موردي: رودخانه زاينده رود)

Seasonal Change of Gelycerol Contents in Insect Larvae(case studyZayanderud river)

در سال‌هاي اخير تغييرات اقليمي جهاني و خشك‌شدن منابع آبي از مهمترين استرس‌هاي محيطي براي حيات آبزيان بوده است كه سطح دما و رطوبت قابل تحمل آن‌ها را تغيير مي‌دهد. شوك گرمايي در تابستان و شوك سرمايي در زمستان از فاكتورهاي تعيين‌كننده‌ي نوع استراتژي بقاي موجود در بي‌مهرگان تلقي مي‌شود. دياپوز و آنهيدروبيوزيز از جمله سازگاري‌هاي موجودات براي بقا هستند. تجمع قندها و پلي ال‌ها يك ويژگي فيزيولوژيكي رايج در ميان ارگانيسم‌هاي آنهيدروبيوتيك مي‌باشد. نمونه‌برداري به‌صورت فصلي به‌مدت يك سال از پاييز 1394 تا تابستان 1395 از دو ايستگاه خرسونك و كليچه انجام شد. نمونه‌ها پس از خشك شدن، عصاره‌گيري شد و محلول نهايي به دستگاه HPLC تزريق شد. ميزان قند گليسرول Simuliidae در فصل بهار، تابستان، پاييز، زمستان به‌ترتيب برابر با 31/18، 65/7، 63/17 و 21/23 ميكروگرم بر ميلي‌گرم وزن مرطوب و براي خانواده Tipulidae به‌ترتيب برابر با 19/8، 36/7، 35/30 و 97/8 ميكروگرم بر ميلي‌گرم وزن مرطوب و براي خانواده Baetidae به‌ترتيب برابر با 43/44، 85/17، 07/38 و 13/11 ميكروگرم بر ميلي‌گرم وزن مرطوب مي‌باشد. در خانواده Simuliidae مقادير گليسرول در فصل تابستان و پاييز اختلاف معني‌داري نداشت (05/0 < P) ولي با ساير فصول تفاوت معني‌داري را در نشان داد (05/0 > P). در خانواده Tipulidae مقادير گليسرول در فصل بهار و تابستان تفاوت معني‌داري را نشان نداد (05/0 < P) و در فصل بهار و زمستان نيز با هم تفاوت معني‌داري نداشتند (05/0 < P)، ولي مقادير گليسرول در فصل پاييز با بقيه فصول تغييرات معني‌داري را نشان داد (05/0 > P). در خانواده Baetidae مقادير گليسرول در همه‌ي فصول با هم تفاوت معني‌داري را نشان داد (05/0 > P). افزايش پلي‌ال‌ها با وزن مولكولي كم ارتباط تنگاتنگي با دياپوز و آنهيدروبيوزيز دارد و در اوايل پاييز پوره و لارو حشرات در معرض شوك سرمايي قرار گرفته و شروع به افزايش اين تركيبات محافظت كننده مي‌كنند و در فصل زمستان به‌عنوان ضديخ به مصرف مي‌رساند. علاوه بر اين پوره و لارو حشرات در فصل بهار ميزان اين تركيبات را افزايش مي‌دهند تا در تابستان در مواجهه با افزايش دما و خشكي احتمالي قادر به بقا باشند. اين مطالعه بيان مي‌كند كه پوره و لارو حشرات توسط مقادير گليسرول به شرايط اكولوژيكي محيطي، به‌خصوص در طول منجمدشدن و خشكي پاسخ مي‌دهند.

In recent years, global climate change and water resources drought was the most important enviromental stress in aquatic life to be tolerable levels of temperature and humidity changes. The thermal shock and drying in summer, and cold shock and freezing in winter are the factors for determination of survival strategy invertebrates. Diapause and anhydrobiosis are the adaptation for survival in organisms. The accumulation of sugurs and polyol are the common physiological characteristic among anhydrobiotic organisms. The sampling carried out for one year from autumn 2015 to summer 2016 each season from two The amount of glycerol were 18.31, 7.65, 17.63 and 23.21 µg/mg wet weight for Simuliidae during spring, summer, autumn and winter, respectively.; and for Tipulidae were 8.19, 7.36, 30.35 and 8.97 µg/mg wet weight; and for Baetidae were 44.43, 17.85, 38.07 and 11.13 µg/mg wet weight. In Simuliidae the glycerol contents did not significant differences among summer and autumn (P > 0.05) while had significant differences (P < 0.05) in other seasons. In Tipulidae the glycerol had not significant differences in spring and summer (P > 0.05) and also had not significant differences in spring and winter (P > 0.05) while had significant differences (P < 0.05) in autumn with the other seasons. In the Baetidae the glycerol contents showed significant differences among different seasons (P < 0.05). The increasing polyols with of low molecular weight associated with diapause and anhydrobiosis In early autumn the insect larvae which exposed to cold shock increased the cryoprotectant components and consumed them as antifreezing. In addition, the insect larvae increased the antifreezing agents which make them to survive in the high temperature and desiccation during summer. This study illustrated that the insect larvae response to environment ecological conditions by glycerol content, especially during freezing and desiccation.