ويژگيهاي روان سنجي و ساختار عاملي نسخه فارسي آزمون خلاقيت تداعي هاي دور ( تفكر همگرا)

خلاقيت به عنوان عملكرد يا توانايي شناخته شده است كه به صورت اصيل، ارزشمند و مفيد، ظهور پيدا مي­كند. سطح خلاقيت هر فرد را مي­توان با استفاده از ارزيابي عملكرد او در آزمون­هاي خلاقيت سنجيد. يكي از آزمونهاي پر كاربرد در سنجش خلاقيت، آزمون تداعي­هاي دور است. آزمون تداعي­هاي دور كه بوسيله مدنيك (1967) ساخته شد به عنوان يك ابزار معتبر سنجش تفكر همگرا شناخته مي­شود. هدف اين پژوهش بررسي ويژگي­هاي روانسنجي و تطبيق نسخه فارسي آزمون تداعي­هاي دور بود. بدين منظور 482 نفر از دانشجويان دانشگاه اراك به روش نمونه­گيري خوشه­اي انتخاب شده و در اين تحقيق شركت كردند. بدين صورت كه ابتدا تعداد 200 دانشجو انتخاب و به آزمون تداعي­هاي دور پاسخ دادند. پس از پالايش اوليه اصلاحاتي در نسخه اوليه صورت گرفت و سپس 282 نفر متفاوت از نمونه اوليه به آزمون­هاي تداعي­هاي دور، حل مسئله بينشي و استفاده­هاي غير معمول گيلفورد پاسخ دادند. از دو رويكرد كلاسيك و نظريه سوال-پاسخ جهت بررسي ضريب دشواري و تميز گويه­ها، روايي سازه، و پايايي استفاده شد. همبستگي مثبت معنادار آزمون تداعي­هاي دور با آزمون حل مسئله بينشي، و عدم ارتباط معنادار با آزمون استفاده­هاي غير معمول گيلفورد به ترتيب نشان دهنده روايي همگرا و افتراقي و در كل روايي سازه مناسب آزمون مي­باشد. نتايج نشان دهنده ويژگي­هاي روانسنجي مناسب نسخه 30 گويه ايي تداعي­هاي دور ارائه شده در اين پژوهش بوده و ميتوان گفت اين آزمون براي اندازه­گيري تفكر همگرا در زبان فارسي كارآمد و مناسب است.

Creativity is recognized as a function or an ability that emerges as genuine, valuable and useful. A person's level of creativity can be measured by assessing their performance in the tests of creativity. One of the most commonly used tests of creativity is the Remote Associates Test. The Remote Associates Test, developed by Mednick (1967), is recognized as a valid convergent thinking tool. The purpose of this study was to investigate the psychometric properties and the Persian version of the Remote Associates Test. For this purpose, 482 students at Arak University were recruited through the cluster sampling method and participated in this study. Thus, at first 200 students were recruited and answered the Remote Associates Test. After the initial refinement, some modifications were made to the initial version, and then 282 subjects, other than the initial sample, responded to the Remote Associates Test, the Insight Problem Solving Test, and Guilford's Alternate Uses Test. Two classical approaches and the item response theory were used to investigate the coefficient of the difficulty and distinction of the items, construct validity, and reliability. Significant positive correlations of the Remote Associations Test with the Insight Problem Solving Test, and lack of its significant relationship with Guilford's Alternate Uses Test indicate convergent and differential validity, respectively, and an appropriate construct validity of the test. The results show the appropriate psychometric properties of the 30-item version of the Remote Associates Test, presented in this study, and it can be said that this test is effective and suitable for measuring convergent thinking in Persian.