نقش تعديل گر تسهيل خانواده-خود و محيط كاري خانواده-دوستانه در كاهش اثر تعارض كار-خانواده برخشنودي خانوادگي، كيفيت روابط زناشويي و كيفيت فرزندپروري پرستاران

The effects of Family-Self Facilitation and Family-Friendly Work Climate in reducing the effect of Work-Family Conflict on Family Satisfaction, Quality of Marital Relationship and Quality of Parenting among Nurses

مقدمه: در جوامع امروزي كارمندان به طور مداوم با چالش هاي مرتبط با تعارض بين نقش هاي كاري و خانوادگي روبرو هستند. اين تعارضات با مشكلات برجسته اي در حوزه خانوادگي مانند خشنودي خانوادگي، كيفيت روابط زناشويي و كيفيت فرزندپروري همراه است. از اين رو روانشناسان صنعتي و سازماني براي كاهش چنين اثرات نامطلوبي، پژوهش ها و تحقيقات خود را بر يافتن متغيرهاي تعديل گر متمركز كرده اند. روش كار: مطالعه حاضر به صورت پيمايشي و از نوع توصيفي-همبستگي بود. جامعه پژوهش شامل پرستاران متاهل و داراي فرزند بيمارستان هاي دولتي شهر اهواز بود كه از ميان آن ها 240 نفر به عنوان اعضاي نمونه به روش نمونه گيري چندمرحله اي انتخاب گرديد. جهت جمع آوري داده ها، از پرسشنامه هاي تعارض كار-خانواده كارلسون و همكاران (2000)، پرسشنامه خشنودي خانوادگي اري و همكاران (1999)، پرسشنامه كيفيت روابط زوجين كوندي و همكاران (2016)، مقياس فرزندپروري آرنولد و همكاران (1993)، پرسشنامه تهسيل خانواده-خود دمروتي (2009)، مقياس محيط كاري حامي خانواده اودل-ديسو و همكاران (2013)، استفاده شد. تحليل داده ها از طريق ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون خطي چندگانه و با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. يافته ها: يافته ها نشان داد كه تعارض كار-خانواده و خانواده-كار با خشنودي خانوادگي، كيفيت روابط زناشويي و كيفيت فرزندپروري رابطه منفي و معني داري داشت (0/01 > P)، همچنين متغير هاي تسهيل خانواد-خود و محيط كاري خانواده-دوستانه توانستند رابطه ميان اين متغير ها را تعديل كند. نتيجه گيري: نتايج حاكي از آن است كه تعارض كار-خانواده و خانواده-كار نقش معني داري در كاهش خشنودي خانوادگي، كيفيت روابط زناشويي و كيفيت فرزندپروري پرستاران داشتند. علاوه بر اين، تسهيل خانواده-خود و محيط كاري خانواده-دوستانه توانستند رابطه بين اين متغيرها را تعديل كنند.

Introduction: Today, employees are constantly confronted with work-family conflict. These conflicts can affect family functioning including satisfaction, quality of marital relationship, and quality of parenting. This descriptive-correlational survey aimed to investigate whether the family-self facilitating and Family-Friendly Work Environment can reduce the effect of work-family and family work conflicts on the aforementioned variables among nurses. Methods: The participants of this study were 240married nurses with children who worked at governmental hospitals Ahvaz city. The sample selection was performed by multistage random sampling method. Data were collected using Carlson et al. (2000) Work-Family Conflict, Aryee et al. (1999) Family Satisfaction, Chonody et al. (2016) quality of marital relationship, Arnol et al. (1993) Parenting scale, Demerouti et al (2009) Family-Self Facilitation, Odle- Dusseau et al. (2013) Family-Friendly Work Environment Scale Questionnaires. The data was analyzed by Pearson correlation and multiple regression analysis with SPSS-22 software. Results: We found that work-family and family work conflict had a significant negative relationship with family satisfaction, quality of marital relationship and parenting quality (P <0.01). In addition, family-self facilitation and family-friendly work environment were able to moderate the relationship between these variables. Conclusions: According to the results the negative effects of work family and family-work conflict can be eased by the family-self facilitation and family-friendly work environment.