تأثير ميزان حفاظت و نوع بهره‌برداري بر تنوع گونه‌اي وتركيب فلورستيك گياهان دارويي در مناطق حفاظت شده حاشيه پارك ملي گلستان

The Effect of Conservation Rate and Types of Utilization on Species diversity and Flora Composition of Medicinal Plants in protected areas close to Golestan National Park

نوع مديريت و شدت بهره برداري از مناطق حفاظت‌شده ممكن است بر تنوع گياهان مناطق حفاظت شده تأثيرگذار باشد. ازاين‌رو در اين پژوهش مناطق حفاظت‌شده در مجاورت 3روستاي دشت، رباط‌قره‌بيل و چشمه‌خان، به ترتيب با بهره برداري اصلي توسط انسان، دام هاي اهلي و وحوش، در حاشيه پارك ملي گلستان انتخاب شد. در هر منطقه با استقرار 3پلات ويتاكر تعديل‌شده در ارديبهشت‌ماه سال 1397 تعداد گونه‌هاي موجود و درصد پوشش آن‌ها ثبت شد. در داخل هر پلات 1000 متربعي ويتاكر، 3 كوادرات 100 مترمربعي، 6 كوادرات 10 مترمربعي و 30 كوادرات 1 مترمربعي مستقر شد. بيشترين تنوع گونه‌اي و تنوع گياهان دارويي در روستاي دشت و كم‌ترين مقدار در روستاي چشمه‌خان مشاهده شد. چراي دام در روستاي چشمه‌خان باعث شد تا درصد گياهان دارويي نسبت به‌كل گياهان 7درصد بيشتر از ساير روستاها باشد، اما اكثر گياهان دارويي آن از گونه هاي يكساله و كم ارزش از نظر دارويي بود. در مقابل در روستاي دشت كه بهره برداري اندكي توسط انسان انجام مي شد و بهره‌برداري توسط دام هاي اهلي ممنوع و حضور وحوش بسيار محدود بود، بيشترين تعداد گونه هاي دارويي و با ارزش و پرمصرف و نيز گونه هاي دارويي اندميك مشاهده شد. بطور كلي براساس نتايج اين تحقيق، چراي دام هاي اهلي، علاوه بر كاهش تنوع گياهي كل، باعث كاهش تنوع گياهان دارويي كل و گياهان دارويي با ارزش مرتع مي شود و اثرات منفي ان از چراي وحوش بيشتر است.