مدلسازي مطلوبيت زيستگاه حال و گذشته كمركولي كوچك (Sitta neumayer) در ايران

Modeling present and past habitat suitability of Western Rock Nuthatch (Sitta neumayer) in Iran

امروزه مدلهاي آشيان بوم شناختي كاربردهاي فراواني در بومشناسي، حفاظت و جغرافياي زيستي پيدا كرده‌اند. اين مدلها با استفاده از نقاط حضور گونه ها و متغيرهاي محيطي احتمال حضور آنها را در محدوده جغرافيايي معين برآورد مي كنند. در مطالعه حاضر با استفاده از مدل مكسنت، 107 نقطه حضور و نه متغير محيطي آشيان بومشناختي كمركولي كوچك در ايران تهيه و مهمترين متغيرهاي موثر بر توزيع گونه در سطح كشور شناسايي شد. نتايج حاصل از اين مدلسازي نشان داد كه رشته كوه زاگرس، رشته كوه البرز، كپه داغ و همچنين برخي كوه-هاي ايران مركزي داراي بيشترين مطلوبيت زيستگاهي براي حضور گونه هستند. شاخص نرمال شده پوشش گياهي (2/42)، ارتفاع (3/17) و متوسط بارش ساليانه (5/12) جز مهمترين متغيرهاي موثر بر توزيع گونه شناسايي شدند. همچنين، در مطالعه حاضر مدل توزيع گونه در آخرين عصر يخچالي تهيه شد. مقايسه مدل توزيع گونه در شرايط حاضر و گذشته نشان داد توزيع گونه كم و بيش با توزيع آن در گذشته متفاوت بوده اما بخش عمده زاگرس در گذشته نيز براي حضور گونه مطلوبيت بالايي داشته است. از آنجايي كه نتايج مطالعه حاضر نشان داد شاخص نرمال شده پوشش گياهي مهمترين پيش بيني كننده توزيع كمركولي كوچك در ايران است بنابراين براي مديريت و حفاظت اين گونه بايد پوشش گياهي زيستگاه آن مورد حفاظت قرار گيرد.

Ecological Niche Models (ENMs) are commonly used in ecology, conservation and biogeography. ENMs use occurrence data and environmental variables to calculate probabilities of the species’ presence in the defined geographic space. In the present study, we used Maxent, 107 occurrence records and nine environmental variables (six bioclimatic variables, altitude, slope and the normalized difference vegetation index) to develop a country level distribution model for Western Rock Nuthatch, Sitta neumayer in Iran. We determined the most important environmental predictors of species distribution in Iran. Results showed that Zagros Mountains and Alborz Mountains are the most suitable habitats for the species in Iran. Results also revealed that Normalized Difference Vegetation Index (NDVI), altitude, annual precipitation were the most important environmental variables effecting distribution of the species in Iran. In this study, we also modeled past distribution of the species during the Last Glacial Maximum. Results showed that potential distribution of Eastern Rock Nuthatch was different from its current distribution, however, most of the Zagros was suitable for the species during Last Glacial Maximum. Since our results showed that NDVI is the most important predictor of the species’s distribution in Iran and strongly affect its presence, we suggest protection of vegetation cover in the habitat of the species for conservation of Western Rock Nuthatch.