تاثير عوامل اقتصادي، اجتماعي و نياز هاي بر طرف نشده بردريافت خدمات سرپايي درايران

The effect of Socioeconomic factors and unmet needs on outpatient services in Iran

مقدمه: هدف از مطالعه حاضر، بررسي تاثير عوامل اقتصادي و اجتماعي بردريافت خدمات سرپايي به علت عدم مراجعه براي دريافت خدمات سرپايي يا عدم دريافت خدمات سرپايي پس از مراجعه و بررسي دلايل برآورده نشده نياز ها در بهره مندي از اين خدمات در سطح كشور مي باشد. روش ها : روش اجراي اين مطالعه از نوع تحليلي- توصيفي بود. داده هاي مورد نياز مطالعه حاضراز داده‌هاي خرد طرح بهره مندي از خدمات سلامت كه در سال 1393 توسط موسسه تحقيقات سلامت و با همكاري مركز آمار ايران تهيه شده، جمع آوري شد. با استفاده از روش هاي اقتصاد سنجي، مدل رگرسيون لوجستيكLogestic))و نرم افزار استاتا (stata) نسخه 13 مورد تحليل قرار گرفت. يافته ها: بين شاخص هاي اقتصادي و اجتماعي و علل نياز هاي برطرف نشده خدمات سرپايي ارتباط آماري معني داري يافت شد. با توجه به مدل رگرسيون لوجستيك بين ميزان درآمد، نوع فعاليت، ميزان تحصيلات، نوع بيمه، وضعيت زناشويي ومحل سكونت(شهري/روستايي) با عدم دريافت خدمات سرپايي ارتباط آماري معني داري وجود داشت. مهمترين يافته پژوهش حاضر رابطه معني دار بين ويژگي هاي اقتصادي اجتماعي و دلايل برطرف نشدن نياز به استفاده از خدمات سرپايي درايران بوده است. نتيجه گيري: مراقبت هاي سلامت مرتبط با خدمات سرپايي، به برخي از متغيرهاي مستعد كننده وابسته مي باشد. اما بهبود متغيرهاي اجتماعي و اقتصادي اثرگذار مي تواند دركاهش عدم مراجعه جهت استفاده ازخدمات سرپايي مؤثر باشد. وجود رابطه معني دار بين ويژگي هاي اقتصادي و اجتماعي با دلايل برطرف نشدن نياز به استفاده از خدمات سرپايي درايران لزوم توجه مديران نظام سلامت را برمبناي نياز به بهره مندي از خدمات سلامت نشان مي دهد.

Introduction: This study aimed to investigate the effect of socioeconomic factors on outpatient services due to lack of access to outpatient services or failure to receive related services and to study the unmet needs of outpatient services in the country. Methods: This study is an analytical-descriptive study. The data were collected from micro-health services data plan developed by the Health Research Institute in collaboration with the Statistical Center of Iran in 2014. The data were analyzed using econometric models, logistic regression analysis, and Stata version 13. Results: A significant statistical relationship was found between the socioeconomic indicators and the causes of unmet needs for outpatient services. Based on the logistic regression model, there was a statistically significant relationship between income level, type of activity, educational level, type of insurance, marital and residential status (urban/ rural) and failure to receive outpatient services. The most significant relationship was observed between the economic and social features and the reasons of not fulfilling the need for outpatient services. Conclusion: The improvement of socioeconomic variables affect the use of outpatient services; therefore, the health system managers are required to pay greater attention to patients’ needs for health services.