اثربخشي تحليل رفتار متقابل در مقايسه با خانواده درماني راهبردي كوتاه‌ مدت بر تعارض‌هاي كلامي، غفلت و سوء رفتار زوج‌ها

هدف: هدف پژوهش تعيين اثربخشي تحليل رفتار متقابل و خانواده ‌درماني راهبردي كوتاه ‌مدت بر تعارض‌هاي كلامي، غفلت و سوء رفتار زوج‌ها بود. روش: روش پژوهش شبه آزمايشي با دو گروه آزمايش، يك گروه گواه، طرح پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري دوماهه و جامعه آماري 45 زوج مراجعه‌ كننده به مركز مشاوره شركت مهندسي و توسعه نفت تهران در سال 1396 بود. از اين جامعه 30 زوج كه بالاترين نمره با نقطه برش 120 را در پرسشنامه راهبردهاي حل تعارض زناشويي اشتراوس 1979 كسب كرده بودند؛ انتخاب و به شكل تصادفي تعداد 20 نفر در هر يك از سه گروه كاربندي شدند. تحليل رفتار متقابل كرونل، دي‌گراف، نيوتن و تانيسن (2016) و خانواده ‌درماني راهبردي كوتاه ‌مدت هوريگيان، رابينز و سازپوسنيك (2004) در 8 جلسه 90 دقيقه‌اي گروهي هفته­اي يكبار به گروه‌هاي آزمايش آموزش داده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل واريانس مختلط با اندازه‌گيري مكرر تحليل شد. يافته‌ها: نتايج حاكي از تأثير مداخله تحليل رفتار متقابل و خانواده ‌درماني راهبردي كوتاه ‌مدت بر تعارض كلامي (59/18 =F، 001/0 =P)، (78/14 =F، 003/0 =P)، غفلت (31/10 =F، 006/0 =P)، (64/6 =F، 014/0 =P) و سوء رفتار (24/4 =F، 03/0 =P)، (52/10 =F، 006/0 =P) و پايداري اين تأثير در مرحله پيگيري و تاثير بيشتر خانواده ‌درماني راهبردي كوتاه ‌مدت در تعارض كلامي نسبت به روش تحليل رفتار متقابل بود؛ ولي در غفلت و سوء رفتار تفاوت ميزان تأثيرگذاري دو روش معنادار نبود. نتيجه‌گيري: از آنجايي كه هر دو روش منجر به كاهش تعارض‌هاي كلامي، غفلت و سوء رفتار در زوج‌ها مي‌شوند؛ مي‌توان از اين دو روش به‌عنوان مداخله‌اي مؤثر براي حل تعارض و بهبود رابطه زوج‌ها استفاده كرد.

Aim: This study was conducted to determine the effectiveness of transactional analysis and brief strategic family therapy (BSFT) on verbal conflicts, neglect and misconduct of couples. Method: The present study was a quasiexperimental study with two experimental groups, a control group, and a pretest-posttest and a two-month follow-up design. The statistical population included 45 couples referring to the consulting center of Petroleum Engineering and Development Company (PEDEC) in 2017. From this population, 30 couples who obtained the highest score with a cut-off point of 120 in the Marital Conflict Resolution Strategies Inventory (Strauss 1979) were selected and randomly assigned to each of the three groups at 60 individuals. Coronel, Degraff, Newton and Tannisson's (2016) Behavioral Analysis, and Hurigian, Robbins and Sazposnick's (2004) Brief Strategic Family Therapy were taught to experimental groups at eight 90-minute sessions once a week in group form. Data were analyzed using mixed-design analysis of variance with repeated measures. Results: The results of this study indicated that transactional analysis and brief strategic family therapy interventions had an effect on verbal conflict (F= 18.59, P= 0.001), (F= 14.78, P= 0.003), neglect (F= 10.31, P= 0.006), (F= 6.64, P= 0.014) and misconduct (F= 4.24, P= 0.03), (F= 10.52, P= 0.006) and that this effect had remained constant in the follow-up phase. BSFT was more effective than TA therapy in verbal conflict and there was no difference between the two approaches in neglect and misconduct. Conclusion: Since both methods lead to reduction of verbal conflicts, negligence and misconduct in couples, they can be used as effective intervention techniques to solve conflict and improve relationship between couples.