ارزيابي فرهنگ ايمني در بندر خرمشهر بر اساس مهندسي رزيلينس

The Assessment of Safety Culture in the Khorramshahr Port Based on Resilience Engineering

سابقه و هدف: بندرها به‌ عنوان دروازه ورود و خروج كالا نقش اساسي در پيشرفت اقتصادي كشورهاي در حال‌ توسعه و توسعه‌ يافته دارند. فشردگي و پيچيدگي كاري در بندرها باعث شده است كه اين مناطق به يكي از مناطق مخاطره‌ آميز با نرخ آسيب‌پذيري بالا تبديل شده و ضريب حوادث در اين مكان از نرخ بالايي برخوردار باشد. لذا براي رسيدن به حداقل خسارت و ارتقا سطح ايمني در محيط بندر و همچنين آمادگي بندر در مقابل حوادث پيش‌بيني‌نشده و ايجاد بستري مناسب جهت ارتقا فرهنگ ايمني نيازمند استقرار يك الگوي استاندارد مناسب با رويكرد فرهنگ‌سازي در بعد ايمني و مهندسي رزيلينس است. روش بررسي: مطالعه حاضر به‌صورت توصيفي و مقطعي در سال 1397 و بر روي 90 نفر از كاركنان عملياتي بندر خرمشهر صورت گرفت. نمونه‌گيري به‌صورت تصادفي ساده انجام شد. براي رعايت ملاحظات اخلاقي شركت افراد در اين مطالعه به‌صورت داوطلبانه بود. جمع‌آوري دادهها با پرسشنامه‌ استاندارد فرهنگ ايمني انجام شد. براي تحليل داده‌ها از آزمون آماري t تك نمونه اي، آزمون كولموگروف - اسميرنوف، آزمون رتبه بندي فريدمن استفاده گرديد. يافته‌ها: شش بعد مؤثر بر فرهنگ ايمني شامل تعهد مديريت، شفافيت، فرهنگ آموختن، آمادگي، انعطاف‌پذيري و آگاهي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد بعد تعهد مديريت با رتبه 4/69 داراي بيشترين تأثير و بعد آگاهي با رتبه 2/61 نسبت به ساير بعد‌ها داراي كمترين اهميت بود. نتيجه‌گيري: به‌منظور بهبود فرهنگ ايمني و رزيلينس، مي بايست بر روي بعد‌هاي تأثيرگذار بر اساس اولويت، تمركز نموده و نسبت به پايش و بهبود آن‌ها اقدام نمايد. اصلاح و بهبود اين بعد‌ها مي تواند منجر به ارتقا ايمني و سطح تاب آوري شود.

Background and Objectives: ports as the gate of entry and exit of goods have a basic role in the economic progress in developing and developed countries. Compression and complexity of activities in ports have caused these areas to be dangerous with a high rate of vulnerability and high ratio of incidents. Areas which need establishing a suitable standard with the culture-making approach in the aspect of safety and resilience engineering, to minimize damages and to upgrade the safety level in ports, and also preparedness of ports for unpredictable incidents. Martials and Methods: This descriptive and cross-sectional study was conduct on 90 staffs of khormashar port in 2018. Participants were selected randomly and voluntarily participated in the study. Data was collected by a standard safety culture questionnaire. The collected data has been analyzed by using Single sample t test, Kolmogorov- Smirnov test, and Friedman ranking test. Results: Six factors affecting the safety culture were identified which include: management commitment, transparency, learning culture, preparedness, flexibility, and knowledge. Results showed that management commitment (4.69) and knowledge (2.61) had the most and the least importance, respectively. Conclusion: for improvement of resilience and safety culture, one can focus on affective factors based on priority, and take action in the way of supervision and improving them. Modification and improvement of these indicators would lead to the progress in safety and resilience level and will facilitate the movement of this port in the way of reaching higher levels of safety.