پديد آورندگان :
اميريوسفي، مهدي دانشگاه شهركرد - گروه زراعت , تدين، محمودرضا دانشگاه شهركرد - گروه زراعت , حسيني فرد، مرجان سادات دانشگاه تهران - پرديس ابوريحان - گروه علوم زراعي و اصلاح نباتات
كليدواژه :
طول ريشه چه , طول ساقه چه , شاخص بنيه بذر , وزن خشك گياهچه , كينوا
چكيده فارسي :
به منظور بررسي تاثير كودهاي زيستي نيتروژن و فسفر بر شاخص هاي جوانه زني بذر گياه كينوا (رقم هاي ساجاما و تيتيكاكا) تحت تنش شوري، آزمايشي به صورت فاكتوريل سه عامله در قالب طرح كاملا تصادفي با 3 تكرار در سال 1397 انجام شد. در اين آزمايش، ارقام ساجاما و تيتيكاكا به عنوان فاكتور اول، چهار سطح تنش شوري شامل صفر، 4، 8 و 12 دسي زيمنس بر متر به عنوان فاكتور دوم و چهار سطح كود زيستي شامل شاهد، نيتروكسين، بيوفسفر و تلفيق نيتروكسين و بيوفسفر به عنوان فاكتور سوم مورد ارزيابي قرار گرفتند. در اين پژوهش، برخي صفات جوانه زني شامل درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني، شاخص بنيه بذر، طول ساقه چه، طول ريشه چه، نسبت طول ريشه چه به طول ساقه چه و وزن تر و خشك گياهچه بررسي شدند. نتايج آزمايش نشان داد هر دو رقم كينواي مورد مطالعه، در مرحله جوانه زني تحمل بالايي به شوري دارند و كاربرد كودهاي زيستي توانست تحمل به شوري را در هر دو رقم افزايش دهد. به نحوي كه به جز سرعت جوانه زني در رقم ساجاما، همه صفات اندازه گيري شده در سطح شوري 4 دسي زيمنس بر متر، در هر دو رقم تحت تاثير كودهاي زيستي به طرز معني داري نسبت به تيمار شاهد افزايش داشتند. نتايج همچنين نشان داد كه طول ساقهچه، طول ريشه چه و شاخص بنيه در رقم ساجاما بيشتر از رقم تيتيكاكا بود. اما درصد و سرعت جوانه زني در رقم تيتيكاكا بيشتر بود. در مجموع نتايج نشان داد جوانه زني بذر رقم تيتيكاكا تحت تيمار كود زيستي بيوفسفر در سطح شوري 4 دسي زيمنس بر متر از ساير تيمارهاي مورد بررسي بيشتر بود كه نشان دهنده تحمل اين رقم به اين سطح شوري در مرحله جوانه زني است و از آنجايي كه يكي از حساس ترين مراحل در مقابل تنش شوري، مرحله جوانه زني است كه بر استقرار و تراكم مطلوب بوته تاثير مي گذارد، رقم تيتيكاكا مي تواند به عنوان رقمي اميدبخش و با پتانسيل عملكرد بالا كه هم از نظر زراعي در شرايط شور عملكرد بالايي داشته باشد و هم محصول توليدي از كيفيت بالايي برخوردار باشد و جهت كشت در مناطق خشك و شور كشور توصيه شود.
چكيده لاتين :
Introduction
salinity is known as the most important inhibitor of seed germination of most plants and limits the establishment of plants in arid and semi-arid regions such as Iran. The first effects of salinity on plant growth are associated with reduced seed germination and lack of uniformity in plant emergence. Currently, identification and utilization of tolerant cultivars are one of the most important methods in exploiting and increasing the yield in dry and saline soils. Because of tolerance to drought stress and salinity, quinoa can produce seed in a zone of soil salinity, which wheat, barley or other crops are not able to produce.
Materials and Methods
In order to study the effect of nitrogen and phosphorus bio fertilizers on seed germination indices of quinoa (Sajama and Titicaca cultivars) under salinity stress, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications in 2018. In this experiment, Sajama and Titicaca cultivars as the first factor, four levels of salinity stress (0, 4, 8 and 12 dS/m) as the second factor and four levels of biofertilizer including control, nitroxin, biophosphorus and the combination of nitroxin and biophosphorus as the third one factor was evaluated. In this research, some germination traits including germination percentage, germination rate, vigor index, primary shoot length, primary root length, primary root to primary shoot length ratio and Seedling fresh and dry weight were investigated.
Discussion and Conclusion
The results of the experiment showed that both quinoa cultivars are highly adapted to salinity in the germination stage and application of bio fertilizers could increase the tolerance to salinity in both cultivars so that, except for germination rate in Sajama cultivar, all traits measured in both cultivars at salinity level of 4 dS/m increased significantly under the influence of biological fertilizers in both cultivars compared to the control treatment. By increasing the salinity level to 12 dS/m, the values of seed germination traits decreased. However, even at this salinity level, inoculation treatment with biofertilizers in both cultivars could increase the traits compared to non-biofertilizer treatment at the same salinity level. Among the two cultivars, Sajama cultivar had higher primary shoot length, primary root length and vigor index, but the percentage and rate of germination were higher in Titicaca cultivars. Totally, the results showed that seed germination of Titicaca cultivar under biophosphorus fertilizer treatment at salinity level 4 dS/m was more than other treatments, which indicated the higher level of tolerance in Titicaca cultivar to this level of salinity in the germination stage, and since one of the most sensitive steps against salt stress is the germination stage that affects the establishment and optimum plant density. Titicaca cultivar can be recommended as a promising cultivar with high yield potential, which has high yield in terms of saline agronomic conditions, as well as high quality products for cultivation in arid and salty areas.
