ارتقاي ايمني صنعتي مبتني بر فرهنگ ايمني كارگران: مطالعه موردي شركت سايپا

Promoting Industrial Safety Based on Safety Culture's Worker: SAIPA Case Study

سابقه و هدف: يكي از اركان پيشگيري از حوادث و فجايع صنعتي، ايجاد و گسترش فرهنگ ايمني است كه مفهوم آن اولين بار در سال 1987 در گزارش آژانس هسته‌اي، درباره فاجعه چرنوبيل بكار رفت و پس‌ازآن ضعف فرهنگ ايمني به‌عنوان علت فجايع بزرگ شناخته شد. اين مطالعه باهدف تحليل فرهنگ ايمني كارگران به‌منظور ارائه راهبردهاي ارتقاي ايمني در صنعت خودروسازي شركت سايپا انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه توصيفي- تحليلي مقطعي از نوع كاربردي در 6 مرحله و در سال 1398 دريكي از شركت‌هاي بزرگ خودروسازي ايران سايپا انجام شد. جامعه هدف مطالعه كارگران شاغل در شركت سايپا بوده كه حجم نمونه 417 نفر به روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شد. داده‌ها طي 2 ماه از طريق پرسشنامه استاندارد جمع‌آوري گرديد. براي تحليل يافته‌ها از آزمون‌هاي t و F و واريانس يك‌طرفه استفاده شد. نتايج: اين مطالعه نشان داد كه به‌طوركلي متوسط امتياز فرهنگ ايمني براي كاركنان برابر 3/35 مي‌باشد كه از متوسط امتياز سطح فرهنگ ايمني استاندارد يعني 2/5 به‌طور معني‌داري بالاتر است (0/000= p). بين فرهنگ ايمني و وضعيت تأهل، داشتن و يا نداشتن شغل دوم رابطه‌ معناداري وجود ندارد. اما فرهنگ ايمني با ساير متغيرهاي موردمطالعه مشتمل بر سن كاركنان، تجربه حادثه درگذشته، سابقه كاري، نوع كار و ميزان تحصيلات رابطه معنادار دارد. نتيجه‌گيري: بالاتر بودن سطح فرهنگ ايمني كارگران از ميانگين استاندارد نشانگر آن است كه واحد HSE شناخت مناسبي از المان‌هاي فرهنگ ايمني داشته است و متناسب با آن سياست‌گذاري راهبردي و عملياتي صحيح انجام داده است كه اين امر سهم بسزايي در كاهش حوادث صنعتي يا همان ارتقاي ايمني صنعتي در سايپا داشته است.

Background and Objectives: The concept of safety culture was first used in the 1987 report of the Nuclear Agency on the Chernobyl disaster, and then the weakness of the safety culture was identified as the cause of the major disasters. Since the creation of the word safety culture in this report, it has been widely used and described and practically evaluated for its popularity. Safety culture defines as a group and individual values, attitudes and beliefs, capabilities, and behavior patterns that determine the commitment, manner, and skill of the organization's health and safety management. Material and Methods: A descriptive-analytical cross-sectional study was conducted on automotive workers for evaluating the status of their safety culture. The target population was employees of the automobile industry of an Iranian automobile company (SAIPA) in 2014. Results: The results of this study showed that there was no relationship between safety culture and marital status. It was found that people with a college education had a significantly lower level of safety culture than those with a high school diploma or lower (P<0.05). There was a positive relationship between work experience and safety culture. There was no relationship between safety culture and those having a second job. Job tasks had a diverse safety culture. The mean safety culture score in employees who had experienced an accident was significantly lower than those who did not. Older employees showed to have a higher safety culture score. Conclusion: Safety culture had a positive relationship with various factors such as (please name a few). Unfortunately, these factors were not studied thoroughly in Iranian automotive industries. According to the results of this study, on the job training and considering, incentives for the workers could be useful for promoting their safety culture.