تأثير آموزش در فرهنگسازي و ارتقاء نگرش دانش آموزان مقطع متوسطه اول نسبت به اهميت و حفظ منابع‌طبيعي (مطالعه موردي: شهرستان خرم آباد)

Attitude of High School Students to the Importance and Preservation of Natural Resources (Case Study: Khorramabad City, Iran)

زمينه و هدف: شدت تخريب منابع طبيعي در استان لرستان در طي چند سال اخير افزايش نگران كننده‌اي داشته است. لذا ارزيابي آگاهي دانش آموزان به عنوان كاربران آتي منابع طبيعي، نسبت به منابع طبيعي ضروري مي­باشد. روش بررسي: به‌منظور انجام اين بررسي، پرسش‌نامه‌اي با توجه به نظرات اساتيد و كارشناسان متخصص طراحي گرديد. روايي و پايايي پرسش‌نامه با استفاده از ضريب آلفا كرونباخ 75/0 بدست آمد كه نشان دهنده پايايي قابل قبول است. سپس به طور تصادفي از بين 800 نفر از دانش‌آموزان 10 مدرسه شهرستان خرم­آباد كه به صورت شفاهي، نصب پوسترها و فيلم‌هاي آموزشي منابع طبيعي، آموزش ديده بودند، 250 نفر جهت پر كردن پرسش‌نامه و بررسي ديدگاه‌ آن‌ها قبل و بعد از آموزش انتخاب شدند. يافتهها: نتايج توصيفي حاصل از تاثير پايه تحصيلي، معدل، شغل پدر، تحصيلات مادر و پدر، درآمد خانوار و ميزان تماشاي تلويزيون بر ديدگاه دانش آموزان نسبت به منابع طبيعي ارايه گرديد. نتايج استنباطي نيز نشان داد كه ارتباط بين متغيرها بدين شكل بود: الف) همبستگي مثبت و معني‌داري بين متغير‌هاي دانش، شناخت، نگرش و رفتار زيست محيطي با آموزش، ب) همبستگي مثبت و معنيداري بين متغير رفتار زيست محيطي با دانش زيست محيطي، پ) رابطه خطي مثبت و معنيداري بين دانش زيست محيطي و رفتار زيستي دانش آموزان. همچنين، نتايج آناليز دادهها با استفاده از آزمون كاي دو و دوجمله‌اي، اثر مثبت آموزش را بر افزايش آشنايي و ترويج منابع طبيعي تاييد كردند. بحث و نتيجهگيري: آموزش به‌عنوان كارآمدترين ابزار قابل دسترس مي‌تواند نقش مهم و راه‌گشايي را در ارتقاي نگرش و شناخت دانش آموزان از منابع طبيعي و حفظ سرمايه ملي كشور داشته باشد.

Background and Objective: in the recent years, natural resource's degradation in the Lorestan province has been alarming. Therefore, assessment of students' knowledge to natural resources is essential as future users of natural resources. Methods: To conduct the study a questionnaire was designed regarding to the professors and experts comments. Validity and reliability was calculated using Cronbach's alpha coefficient that the 0.75 represents acceptable reliability. Then, among 800 individuals of students, from 10 schools of Khorramabad city who were trained as oral, poster installation and educational films, 250 individuals were selected to fulfill questionnaire and to investigate their view before and after education. Findings: The descriptive results of educational level, father's job, mothers and father's education, household income and the time of television watching on the attitudes of students towards natural resources were presented. Inferential results also showed the following results: i) significant and positive correlation between the variables of knowledge, recognition, attitudes and environmental behavior with education, ii) significant and positive correlation between environmental behavior and environmental knowledge, iii) significant and positive linear relationship between environmental knowledge and environmental behavior of students. Moreover data analysis demonstrated that chi-squared and binomial test confirmed the positive effect of training on increasing recognition and promotion of Natural Resources. Discussion and Conclusion: Education as the most available and efficient tool can have an important and critical role in promoting attitude and recognition of students toward natural resources and preserving national capital.