اثربخشي آموزش فنون آرام‌سازي بر شاخص‌هاي سلامت روان و تاب‌آوري مادران كودكان مبتلا به سرطان خون

The Effectiveness of Relaxation Techniques Training on Mental Health Indicators and and Resilience of Mothers of Children with Leukemia

مقدمه: سرطان رويداد تغييردهنده زندگي در كودكان و خانواده آنها محسوب مي‌شود؛ از اين‌رو هدف از مطالعه حاضر، اثربخشي آموزش فنون آرام‌سازي بر شاخص‌هاي سلامت روان و تاب‌آوري مادران كودكان مبتلا به سرطان خون است. روش كار: پژوهش حاضر نيمه‌تجربي است كه در آن 30 نفر از مادران كودكان مبتلا به سرطان خون كه در سال 1396 به بخش انكولوژي بيمارستان 17 شهريور كودكان شهرستان رشت مراجعه كرده بودند، به‌صورت تصادفي در 2 گروه آزمون فنون آرام‌سازي (15 نفر) و كنترل (15 نفر) گنجانده شدند. سپس در 3 مرحله پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري مجدد، پرسشنامه سلامت عمومي (GHQ) و مقياس تاب‌آوري را تكميل كردند. گروه آزمون فنون آرام‌سازي درمجموع به مدت 2 ماه (8 جلسه 2 ساعته) آموزش دريافت كرد. پس از 2 ماه پيگيري مجدد انجام شد. داده‌ها نيز از طريق كواريانس و تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر و با نرم‌افزار SPSS نسخه 19 تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: براساس نتايج تحليل مانكوا، آموزش فنون آرام‌سازي در مرحله پس‌آزمون در كاهش شكايت‌هاي جسماني، اضطراب، نبود كاركرد اجتماعي و افسردگي و افزايش تاب‌آوري تأثير دارد (0/01>P). همچنين نتايج تحليل واريانس با اندازه‌هاي مكرر نشان داد كه تأثير آموزش فنون آرام‌سازي بر اضطراب (0/01>P)، نبود كاركرد اجتماعي و افسردگي (0/05>P)، همچنين تاب‌آوري (0/01>P) تا مرحله پيگيري حفظ شده است. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج مي‌توان گفت آموزش فنون آرام‌سازي بايد جزء برنامه‌هاي درماني براي مادران كودكان سرطاني در بيمارستان‌ها و مراكز مشاوره قرار بگيرد.

Introduction: The diagnosis of cancer among children is a life-changing event for themselves and their family. Methods: The present study is a semi-experimental pretest-posttest with control group. The statistical population of the study included all mothers with a child with leukemia who referred to the oncology department of 17 Shahrivar Hospital in Rasht city. Thirty mothers who had a child with leukemia were randomly divided into two groups: relaxation training (15) and control group (15). Then, they completed questionnaires of general health questionnaire (GHQ) and Scale of Resilience in three stages of pre-test, post-test and follow-up. The training group received relaxation techniques for 2 months (8 sessions of 2 hours). After 2 months, the follow up was performed. Data was analyzed using SPSS 19 and by Covariance and repeated measure ANOVA. Results: Mancova showed that the training of relaxation techniques in post-test stage has a significant effect on physical complaints, social anxiety and depression and increases resiliency (P<0.01). The results of repeated measures analysis of variance showed that the effect of relaxation techniques on mental health indicators, anxiety (P<0.01) social withdrawal and depression (P<0.05) and resiliency (P<0.01) remained up to follow up stage. Conclusion: According to the results, it can be said that the training of relaxation techniques should be part of the treatment plans for mothers with cancer in hospitals and counseling centers.