مقايسه اثربخشي مداخله درماني اخلاق‌ مدار مبتني بر صبر با درمان شناختي ـ رفتاري در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2

Compare the Effectiveness of Patience-Based Treatment Plan with Cognitive- Behavior Therapy (CBT) on Type 2 Diabetic Patients

زمينه و هدف: با توجه به اهميت صبر در سلامت روان، پژوهش حاضر به مقايسه اثربخشي مداخله درماني اخلاق مدار مبتني بر صبر با درمان شناختي ـ رفتاري بر انعطاف‌پذيري شناختي، سازگاري رواني ـ اجتماعي با بيماري، كانون كنترل سلامت و پيروي از رژيم درماني بيماران ديابتي نوع 2 پرداخته است. مواد و روش‌ها: طرح پژوهش حاضر، طرح نيمه‌تجربي از نوع پيش‌آزمون و پس‌آزمون چند گروهي بود. جامعه آماري پژوهش حاضر كليه بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه‌كننده به درمانگاه شهيد مطهري شهر شيراز بود كه از ميان اين افراد، تعداد 60 نفر به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه آزمون (دريافت‌كننده مداخله مبتني بر صبر و گروه دريافت‌كننده درمان شناختي ـ رفتاري) و يك گروه كنترل جايگزين شدند. يافته‌ها: بر طبق نتايج، ميانگين دو گروه آزمون در متغيرهاي انعطاف‌پذيري شناختي، پيروي از درمان، كانون كنترل سلامت «دروني» و سازگاري روان‌شناختي بيشتر از ميانگين گروه كنترل در اين متغيرها بوده كه اين نشان‌دهنده اثربخشي مداخله صبر و درمان شناختي ـ رفتاري است. همچنين ميانگين دو گروه آزمون در متغيرهاي كانون كنترل سلامت «قدرت ـ ديگران» و كانون كنترل سلامت «شانس» كم‌تر از ميانگين گروه كنترل در اين متغيرها بوده كه اين نيز نشان‌دهنده اثربخشي اين دو مداخله در كاهش ميزان كانون كنترل سلامت «بيروني» در بيماران ديابتي است، اما ميانگين گروه دريافت‌كننده مداخله صبر در متغير كانون كنترل سلامت «خدا» بيشتر از ميانگين گروه دريافت‌كننده درمان شناختي ـ رفتاري و گروه كنترل بوده كه اين نشان مي‌دهد كه دريافت مداخله درماني صبر منجر به افزايش نمرات كانون كنترل سلامت «خدا» در بيماران ديابتي شده است. ملاحظات اخلاقي: ملاحظات اخلاقي مرتبط با پژوهش رعايت شد. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج حاكي از اثربخشي و كارآمدي مداخله درماني مبتني بر صبر، پيشنهاد مي‌گردد مداخله مذكور در ارتقاي سلامت روان و افزايش پيروي از درمان در بيماران ديابتي مورد استفاده قرار گيرد.

Background and Aim: According to the importance of patience in mental health, the purpose of this study was to compare theeffectiveness of patience- based treatment plan with Cognitive- Behavior Therapy (CBT) on cognitive flexibility, psycho- social adjustment with disease, health locus of control and adherence to treatmentamong type 2 diabetic patients. Materials and Methods: The research design is a quasi- experimental test with pretest and post- test. The statistical population of this study was all type 2 diabetic patients referring to Shahid Motahari clinic of Shiraz- Iran from whom 60 patients were selected by available sampling method and randomly divided into two experimental and a control group (20 patients in an experimental group receiving CBT, 20 patients in an experimental group receiving patience-based treatment plan and 20 patients in a control group). Findings: The results showed that the mean of the two experimental groups' scores in cognitive flexibility, psycho- social adjustment with disease, internal health locus of control, and enehchdrh at acheaehda were more than those of the control group. This finding was indicative of the effectiveness of patience- based treatment and CBT. Moreover, the mean of the two experimental groups' scores in the powerful others health locus of control and the chance health locus of control were lower than those of the control group. This finding showed that patience- based treatment plan and CBT were effective in reducing external health locus of control. However, the mean of the experimental group receiving patience- based treatment plan in God health locus of control was more than that of the CBT and control groups and it indicated that receiving patience- based treatment plan increased the scores of God health locus of control among diabetic patients. Ethical Considerations: Ethical consideration related to the study was observed. Conclusion: According to the results showing the effectiveness of patience- based treatment plan, applying this treatment plan to promote mental health and adherence to treatment among diabetic patients is suggested.