سنجش توسعه‌يافتگي اجتماعي- فرهنگي در شهرستان‌هاي استان خراسان رضوي

پديده شهرنشيني به عنوان يكي از مهمترين پيامدهاي رشد جمعيت در قرن 21 منجر به ايجاد بحران‌هاي شهري و نابرابري‌هاي شديدمناطق مختلف جغرافيايي به لحاظ ميزان توسعه‌يافتگي و برخورداري از امكانات با يكديگر شده است.استان خراسان رضوي به دليل شرايط خاص جغرافيايي و تنوع آب و هوايي بستر توسعه‌يافتگي متفاوتي را در شهرستان‌هاي اين استان باعث شده است از اين رو هدف اين نوشتار رتبه‌بندي و سنجش توسعه‌يافتگي اجتماعي و فرهنگي شهرستان‌هاي استان خراسان رضوي است. اين تحقيق از نوع تحقيقات كاربردي و از لحاظ روش‌شناسي، توصيفي_ تحليلي محسوب مي‌شود كه در آن با استفاده از مدل‌هاي SWARA و WASPASو محيط نرم‌افزاري Arc GISاقدام به رتبه‌بندي در مقياس شهرستاني شده است. جامعه آماري تحقيق شامل 28 شهرستان استان خراسان رضوي است كه جهت تعيين سطح توسعه‌يافتگي، 17 متغير در قالب 3 گروه شاخص جمعيت و آموزش، فرهنگي و بهداشت و درمان در سطح 28 شهرستان استان جمع‌آوري و تحليل شده است. اطلاعات و داده‌هاي مورد نياز به صورت اسنادي و كتابخانه‌اي از داده‌هاي خام سرشماري نفوس و مسكن و گزارش اطلاعات اجتماعي و اقتصادي خراسان رضوي (سازمان مديريت و برنامه‌ريزي خراسان رضوي) استخراج شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه تفاوت عمده‌اي به لحاظ توسعه‌يافتگي شاخص‌هاي تحقيق در بين شهرستان‌هاي استان وجود دارد كه نشان از عدم تعادل منطقه‌اي و نابرابري آنها است. به طوريكه شهرستان گناباد با امتياز 787/9 توسعه‌يافته‌ترين شهرستان بوده است و پس از آن شهرستان‌هاي درگز، كاشمر، قوچان و سبزوار قرار گرفته‌اند. همچنين شهرستان‌هاي بينالود، باخرز، زاوه، داورزن و خوشاب رتبه‌هاي آخر توسعه‌يافتگي را كسب كرده‌‌اند. اختلاف امتياز توسعه‌يافتگي اجتماعي- فرهنگي شهرستان اول و آخر 205/2 است كه نسبتا اختلاف زيادي بين شهرستان توسعه‌يافته و توسعه‌نيافته به لحاظ توسعه‌يافتگي است.

This artcle has no abstract