مطالعه تطبيقي ميزان تاب‌آوري كالبدي مناطق شهر مشهد در برابر زلزله

در سال‌هاي اخير نهادها و آژانس‌هاي فعال در زمينه كاهش سوانح، بيشتر فعاليت‌هاي خود را براي دست‌يابي به جامعه‌اي تاب‌آور در برابر سوانح متمركز ساخته‌اند كه در اين ميان زمين‌لرزه به دليل خسارت وسيع نسبت به ساير حوادث اولويت بالاتري براي تقويت تاب‌آوري جوامع در برابر سوانح طبيعي دارد. نظر به زلزله‌خير بودن كشور ايران مي‌توان گفت كه كلان‌شهر مشهد نيز مشابه بسياري ديگر از شهرهاي كشورمان از نظر لرزه‌خيزي در منطقه خراسان با پتانسيل بالاي خطر قرار گرفته است و وجود گسل‌هاي فعال و توانمند در مجاورت شهر، گواه بر بالا بودن خطر زلزله در شهر مشهد دارد. از اين‌رو، اين پژوهش با هدف رتبه‌بندي مناطق شهر مشهد بر اساس معيارهاي كالبدي تاب‌آوري، به تحليل و رتبه‌بندي مناطق شهر مشهد پرداخته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع كاربردي و به لحاظ ماهيت، توصيفي_تحليلي است. اطلاعات مورد نياز به روش‌هاي كتابخانه‌اي، اسنادي و ميداني گردآوري شده است و سپس، با استفاده از تكنيك SWARA، 12معيار كالبدي تاب‌آوري وزن‌دهي گرديده و در نهايت به‌وسيله مدل MULTIMOORA، به رتبه‌بندي مناطق شهر مشهد پرداخته شده است. نتايج حاصل از تكنيك SWARAنشان داد كه معيارشتاب افقي گسل، مهم‌ترين و معيار شيب كم‌اهميت‌ترين معيار موثر بر ميزان تاب‌آوري كالبدي در برابر زمين‌لرزه به‌شمار مي‌روند. در نهايت نتايج حاصل از مدل MULTIMOORA نشان مي‌دهد كه مناطق 2، 1 و 9 به ترتيب داراي بيشترين ميزان تاب‌آوري كالبدي در برابر زلزله و مناطق 7، 11 و 8 به ترتيب داراي كمترين ميزان تاب‌آوري هستند و لذا در راستاي افزايش تاب‌آوري مناطق شهري مشهد پيشنهاد مي‌گردد بر معيار‌هابي از جمله، مقاوم‌سازي و احياي بافت‌هاي فرسوده، تمركز گردد.