بررسي اثر چند تركيب حشره كش روي بالشتك مركبات Pulvinaria aurantii Ckll و شكارگر آن Cryptolaemus montrouzieri Mulsant

Investigating the effect of some insecticides on Pulvinaria aurantii Ckll. and its predator, Cryptolaemus montrouzieri Mulsant

بالشتك مركبات، Pulvinaria aurantii Ckll. مهم‌ترين شپشك باغ‌هاي مركبات شمال كشور است. اثر كشندگي حشره­كش­هاي كلرپايريفوس، استامي­پرايد، پايري پروكسي­فن و پاليزين، به­تنهايي و همراه با روغن امولسيون شونده روي پوره‌هاي سن يك بالشتك مركبات مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش در شرايط طبيعي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 10 تيمار و 3 تكرار انجام و اثر تيمارها، 1، 7، 14 و 21 روز پس از سمپاشي مقايسه شد. علاوه بر اين، اثر حشره­كش­هاي ياد شده روي دوره نابالغ و عمر حشره ماده كفشدوزك Cryptolaemus montrouzieri Mulsant بررسي شد. همچنين فعاليت برخي آنزيم­هاي غيرسمي كننده (گلوتاتيون اس-ترانسفراز، آلفا و بتا استراز) در لاروهاي سن سوم كفشدوزك مورد ارزيابي قرار گرفت. آزمايش­ها روي كفشدوزك در شرايط آزمايشگاهي و در دماي 1±26 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±75 درصد و دوره نوري 14 ساعت روشنايي و 10 ساعت تاريكي انجام شدند. تيمارهاي استامي­پرايد، پايري پروكسي­فن، پاليزين و كلرپايريفوس همراه با روغن، بيشترين درصد تلفات را در پوره‌هاي سن اول بالشتك ايجاد كردند. طولاني­ترين زمان تفريخ تخم كفشدوزك (8/13 روز) در تيمار كلرپايريفوس و كوتاه­ترين آن در تيمار شاهد (4/80 روز) به دست آمد. بين تيمارهاي مورد آزمايش، كوتاه­ترين طول عمر حشرات كامل ماده كفشدوزك، در تيمار كلرپايريفوس (53/50 روز) مشاهده شد. كلرپايريفوس باعث بيشترين كاهش فعاليت آلفا استراز و استامي­پرايد باعث بيشترين كاهش فعاليت گلوتاتيون اس-ترانسفراز در لارو سن سوم كفشدوزك شدند. پاليزين نسبت به سه حشره­كش ديگر اثر منفي كمتري روي فعاليت بتا استراز كفشدوزك داشت. نتايج به دست آمده نشان داد كه در ميان تركيبات مورد بررسي، پاليزين همراه با روغن تركيب مناسبي براي كنترل بالشتك مركبات مي­باشد.

The orange pulvinaria scale, Pulvinaria aurantii Ckll. is the most important scale of citrus in the northern Iran. The lethal effects of chlorpyrifos, pyripropoxyfen, acetamiprid and palazin, alone and in combination with emulsifying oil, were evaluated on first-instar nymphs of P. aurantii. The experiment was conducted under natural condition in a randomized complete block design with 3 replications and 10 treatments, and treatments effect was compared 1, 7, 14 and 21 days after spraying. Moreover, the effect of these insecticides was investigated on duration of immature stages and female longevity of Cryptolaemus montrouzieri Mulsant. The activity of some detoxification enzymes (alpha-esterase, beta-esterase and glutathion-S-transferase) in third instar larvae was evaluated. The experiments on the ladybird were conducted under laboratory conditions at 26±1ºC, 75±5% RH and a photoperiod of 14:10 (L:D) h. The treatments with acetamiprid + oil, pyripropoxyfen + oil, chlorpyrifos + oil and palazin + oil had the highest mortality on first nymphal instar of the scale. The longest incubation period of C. montrouzieri was in chlorpyrifos treatment (8.13 days), and the shortest was in control (4.80 days). Moreover, among treatments the female longevity of C. montrouzieri was the longest in control (96.60 days), and shortest in chlorpyrifos treatment (53.50 days). Chlorpyriphos and acetamipirid caused the highest reduction in alpha-esterase and glutathion-S-transferase activities of the third larval instar of C. montrouzieri, respectively. Also, palizin had less negative effect on the activity of beta-esterase in comparison with other tested insecticides. The results of this study indicated that among tested compounds, palizin in combination with the oil is a suitable compound to control of the orange pulvinaria scale.