بررسي تطبيقي سيستم اقتصادي پونزي و غيرپونزي با رويكرد مدل‌سازي عامل- بنيان

A Comparative Study of the Efficiency of Ponzi Vs. No-Ponzi Economic System Based on Agent-Based Modeling

يكي از دغدغه­ هاي محققان و انديشمندان اقتصاد، پيش‌ بيني رفتار افراد در يك سيستم اقتصادي است. اقتصاددانان در سال­ هاي اخير به روش ­هاي شبيه ­سازي روي آورده و به دنبال يافتن شيوه‌اي براي توجيه پديده ­هاي پيچيده در سيستم اقتصاد هستند. مدل‌سازي عامل-بنيان يكي از اين روش‌ها است كه بر ويژگي­هاي هر عامل متمركز مي‌شود. اين پژوهش با ايجاد يك مدل عامل-بنيان از يك سيستم اقتصادي غيرپونزي و مقايسه آن با يك سيستم اقتصادي پونزي، ضمن بررسي كارايي هر سيستم، اثرات و پيامدهاي برخي رفتار‌هاي اقتصادي كه بر خلاف اخلاق و تعاليم اسلام است را بررسي نموده است. در مقايسه دو الگوي مذكور نتايج بيانگر اين است كه الگوي غيرپونزي شاخص­هاي توسعه انساني و رفاه اجتماعي بهتري را ارائه مي­دهد. در يك سيستم اقتصادي با الگوي غيرپونزي افراد زندگي طولاني­ تري نسبت به يك سيستم با الگوي پونزي داشته و از شاخص‌هاي بهتر رفاه اقتصادي نظير ثروت، درآمد و دانش بهره­ مند هستند.

One of the main concerns of economic scholars and thinkers is to predict the behavior of individuals in an economic system. Although economists often use complex mathematical equations for economic analysis, in recent decades due to the weakness of forecasting analyses based on equations and inability of such equations to justify empirical events, economists have used modeling and simulation methods. In other words, they are looking for ways to justify complex phenomena in the economy as a complex system. In addition to applying complexity theory, this research attempts to introduce a research tool to scholars for the simulation of agent-based research. In this study, we will examine the efficiency of each system by developing an agent-based model based on a No-Ponzi economic system and comparing it with a Ponzi economic model. We will also examine the effects and consequences of some economic behaviors that are contrary to the ethics and teachings of Islam. Comparing the two models, the results indicate that the No-Ponzi model has a better human development index and more social welfare.